استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین در ارزیابی تغییرات ساختار چشم‌انداز حوزه آبخیز قره‌سو کرمانشاه

امروزه تغییرات بدون برنامه کاربری اراضی به مشکلات حاد زیست‌محیطی تبدیل شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تغییرات ساختار چشم‌انداز حوزه آبخیز قره‌سو به کمک سنجش از دور و با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین در یک بازه زمانی 24 ساله، برای برنامه‌ریزی‌های فعلی و آتی استفاده از سرزمین در جهت توسعه پایدار حائز اهمیت است. برای تهیه نقشه کاربری اراضی از تصاویر ماهواره‌ای لندست 5 سال 1991 و لندست 8 سال 2015 استفاده شد. به‌منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی در این بازه زمانی از سنجه‌های تعداد لکّه، تراکم لکّه، درصد پوشش سیمای ‌سرزمین، بزرگ‌ترین لکّه در سطح کلاس و از سنجه‌های تعداد لکّه‌ها، تراکم لکّه، تنوع شانون و پیوستگی در سطح سیمای سرزمین در نرم‌افزار fragstats استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در سطح کلاس با استفاده از سنجه‌های درصد پوشش، تعداد لکّه‌ها، تراکم لکّه و مساحت بزرگ‌ترین اندازه لکّه کاربری انسان‌ساخت افزایش یافته که این موضوع موجب کاهش شدید اندازه بزرگ‌ترین لکّه مرتعی (از 15.2 درصد به 0.82) شده است که زمانی به هم پیوسته و دارای یکپارچگی زیادی بوده‌اند. این فرایند تغییرات در سیمای سرزمین منجر به کاهش بازدهی و کوچک شدن قطعات کلاس اراضی مرتعی (نزول 36 درصدی) گردیده است. نتایج در سطح سیمای سرزمین نیز به‌طور کلی نشان داد سیمای سرزمین تکه‌تکه‌تر و از نظر میزان یکپارچگی عناصر ساختاری، ناپیوسته‌تر (از 48.27 درصد به 41.45) و از نظر نوع کاربری پوشش موجود در واحد سطح متنوع‌تر (از 1.11 به 1.20) شده است.