تاثیر نوع کشت، روش آبیاری و نوسانات آب زیرزمینی بر تغییرات برخی ویژگی‌های فیزیک وشیمیایی خاک (مطالعه موردی: داراب فارس)

مقدمه: برای دستیابی به مدیریت پایدار و تحقق کشاورزی پایدار در سطح جهانی، برنامه ریزی لازم است.آگاهی از تغییرات و تحولات کاربری زمین در یک دوره زمانی با استفاده از روش های تشخیص تغییر برای نشان دادن روند تغییر در طول زمان بسیار مهم است . با توجه به روند خشکسالی ها و تخریب ها در شهرستان داراب، هدف این پژوهش کاربری اراضی بر اساس شناخت ظرفیت تولید اراضی و تخصیص آن به بهترین و سودآورترین نوع کاربری می باشد.روش : در این تحقیق نمونه گیری از 36 نقطه انجام شد. محصولات شامل گندم، مرکبات، پنبه، انار، گل محمدی، پسته، جو، یونجه، چغندر و لوبیا می باشد. آزمایشات و آنالیزهای مربوط به آب و خاک در آزمایشگاه های شهرستان داراب انجام شد. در ابتدا نوع آبیاری شامل چهار نوع آبیاری قطره‌ای، نواری، بارانی و نواری شناسایی شد و بر اساس آن هفت عامل ph، ec، oc، tnv ، n، p2o5، k2o اندازه‌گیری شد. در مرحله بعد عمق چاه و حجم برداشت سالانه آب مشخص شد و بر اساس آن تغییرات املاح خاک مورد بررسی قرار گرفت . برای بررسی رابطه بین متغیرها از آزمون های همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها: در آبیاری بارانی ph و ecدر حد استاندارد، مقدار tnv بالاتر از استاندارد، oc ، p2o5 و n کمتر از استاندارد، است. در آبیاری قطره ای ph در یک نمونه بیشتر از 8 و یک نمونه کمتر از 7 و در سایر موارد بین 7 تا 8، مقدار ec در دو مورد بالاتر از شوری خاک استاندارد و مقدار tnv تنها در 5 نمونه کمتر از استاندارد بود. oc، n وk2o در همه موارد کمتر از استاندارد ، p2o5 تنها در 5 مورد در حد استاندارد بود. تجزیه و تحلیل داده های مربوط به آبیاری نواری نشان داد که ph خاک در همه موارد بین 7 تا 8، ec در 7 مورد استاندارد ، میزان t.n.v در 7 نمونه کمتر از استاندارد بود. مقدار o.c ، n ، k2o و p2o5خاک در همه موارد کمتر از مقدار استاندارد بود. داده های قطره نواری نشان داد که ph خاک در 3 نمونه بین 7 تا 8 و یک نمونه کمتر از حد استاندارد بود. مقدار ec در یک مورد کمتر از شوری استاندارد خاک، مقدار tnv ، oc ، n و k2o  در همه نمونه ها کمتر از استاندارد، و مقدار p2o5 در یک مورد در حد استاندارد است. ضریب همبستگی بین حجم برداشت سالانه آب از هر چاه و نوسانات تغییرات خاک نشان داد، در اراضی مورد آزمایش رابطه بین حجم برداشت آب با o.c، ph، ec، s.p، t.n.v منفی و همبستگی با p2o5، k2o ، n مثبت بود. ضریب همبستگی بین عمق چاه و نوسانات تغییرات خاک نشان داد، رابطه بین حجم برداشت آب با o.c، ph، ec، sp، tnv منفی و همبستگی با n، p2o5، k2o مثبت بود.نتیجه گیری: روش های آبیاری در این تحقیق نشان داد که بهترین وضعیت ph در آبیاری نواری و بارانی ، ec در آبیاری بارانی، t.n.v در آبیاری نواری و p2o5 در آبیاری قطره ای بود. oc، n و k2o در همه آبیاری ها استاندارد نبود. مقدار حجم برداشت و عمق چاه های آبیاری ارتباط چندانی با نوسانات املاح خاک نداشت. بنابراین نتیجه گیری می شود که این موارد  تاثیر کمی بر نوسانات املاح خاک دارد.

the effect of cultivation type, irrigation method and underground water fluctuations on changes in some soil physicochemical characteristics (case study: darab fars)

introduction: sustainable land management is of great importance as one of the components of global sustainable development. in order to achieve sustainable management, planning is necessary, because accurate assessment of the land and reducing the destructive effects of the soil provide a safe environment for production. knowing the changes and evolutions of land use over a period of time is very important to show the change process over time. . considering the trend of droughts and destructions in darab city, the aim of this research is land use based on knowing the capacity and allocating it to the best and most profitable type of use.methods: in this research, changes in solutes, well ring data and irrigation methods were investigated. sampling was done from 36 points. in this research, the type of irrigation including four types of drip, strip, rain and strip irrigation was identified and based on that seven factors ph, ec, oc, tnv, n, p2o5, k2o were measured. in the next step, the depth of the well and the volume of the annual water harvest were determined, and based on that, the changes in soil solutes were investigated. pearson correlation tests were used to check the relationship between variables.findings: in rain irrigation, ph and ec were standard, tnv was higher than standard, oc, p2o5 , k2o and n were lower than standard. in drip irrigation, the ph in one sample was higher than 8 and one sample was lower than 7, the ec value was higher than the standard in two cases and the tnv value was lower than the standard in 5 samples. oc, n and k2o were below standard in all cases, p2o5 was standard in 5 cases. in strip irrigation, soil ph was between 7 and 8 in all cases, ec was standard in 7 cases, t.n.v was lower than standard in 7 cases. the amount of soil o.c, n, k2o and p2o5 was lower than the standard value in all cases. in strip drip irrigation, the ph of the soil was lower than the standard in one case. the value of ec was lower than the standard value in one case, the value of tnv, oc, n and k2o was lower than the standard in all samples, and the value of p2o5 was standard in one case. the correlation coefficient between the annual water harvesting volume and soil changes showed that, in the tested lands, the relationship between the water harvesting volume with o.c, ph, ec, s.p, t.n.v was negative and the correlation with p2o5, k2o, n was positive. the correlation coefficient between the depth of the well and the fluctuation of soil changes showed that the relationship between the volume of water withdrawal with o.c, ph, ec, sp, tnv was negative and the correlation with n, p2o5, k2o was positive.