اثر مدیریت مصرف آب در پایین‌دست بر روی بهره‌برداری بهینه از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد جره)

مقدمه: مدیریت مصرف آب و بهره برداری بهینه از مخازن، از چالش های مهم توسعه پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشند. همواره افزایش بهره وری آب مصرفی به عنوان یک راهکار سازگاری با شرایط خشکسالی و افزایش تقاضا به دلیل رشد روزافزون جمعیت شناخته می شود. با این حال بررسی تاثیر افزایش بهره وری مصرف آب بر روی بهره برداری از مخازن به عنوان یک ابزار مدیریتی کم تر مورد توجه قرار گرفته است.روش : از این رو در این تحقیق تاثیر افزایش بهره وری آب کشاورزی در بهره برداری بهینه از سد جره به عنوان یک منطقه مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا یک تابع هدف براساس ضریب بهره وری برای بهینه کردن میزان رهاسازی و ذخیره سازی آب در سد جره توسعه داده شد. سپس با در نظر گرفتن چهار سناریوی مختلف بهره وری آب شرایط بهره برداری از مخزن در دو وضعیت فعلی و بهینه بررسی گردید.یافته ها: نتایج نشان می دهد که افزایش ضریب بهره وری تا 0.5 منجر به افزایش 10 درصدی قابلیت اطمینان و کاهش 28 درصدی آسیب پذیری خواهد شد. همچنین با ثابت فرض کردن عملکرد مخزن نسبت به دوره پایه، با افزایش 17 درصدی راندمان مصرف پایین دست، رشد 46.7 درصدی در درآمد ناخالص منطقه دور از انتظار نیست.

Impact of the Water Consumption Management in the Downstream on the Optimal Operation of Reservoirs (case study: Jareh Dam)

Water consumption management and optimal operation of reservoirs are important challenges for sustainable development in arid and semiarid regions of the world. Increasing water consumption productivity is recognized as an adaptive strategy for coping with drought conditions and increasing water demand due to population growth. Nonetheless, the impact of the increase in water consumption productivity on the operation of reservoirs is neglected in assessment as a management tool. Therefore, in this research, the impact of the increased efficiency in agriculture water on JarehDam operation as a case study has been assessed. For this purpose, an objective function has been developed based on the coefficient of water efficiency to optimize the water release and water storage in the JarehDam. The operation reservoir is then compromised in both optimal and current conditions with considering the four scenarios of water efficiency. Results show that increasing in the coefficient of water efficiency up to 0.5 will result in an increase of 10 percent in the reliability and a 28 percent decrease in the vulnerability. Also, assuming the reservoir performance is constant compared to the base period, with a 17 percent increase in downstream consumption efficiency, a growth of 46.7 percent in the region’s gross income is not far from expectation.