بررسی و تحلیل تاثیر وجود منطقه‏ی شهری (شهر آمل) بر کیفیت آب رودخانه هراز بر اساس شاخص‌های استاندارد کیفی

مقدمه: کیفیت آب توسط فرایندهای شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی متنوعی به طور طبیعی کنترل می‏شود. علی‌رغم تاثیرپذیری رودخانه‌ها از شرایط طبیعی محیط، تنش‏های حاصل از رفتارهای انسانی نیز تاثیرگذاری معناداری را سبب می‏شوند. تحقیق حاضر با هدف بررسی منطقه شهری بر کیفیت آب رودخانه  انجام گرفت.روش : تا کنون پژوهشی مرتبط به بررسی اثر منطقه‏ی شهری بر کیفیت آب رودخانه‏ی هراز گزارش نشده ‏است به همین دلیل در مطالعه‏ی حاضر کیفیت آّب رودخانه هراز در منطقه‏ی شهری با استفاده از شاخص‏های متعدد کیفی آب و نیز مقدار سرب موجود در نمونه‏های برداشت شده از مقاطع معین شده در ورودی و خروجی شهر ، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌استیافته ها: یافته های پژوهش نشان داد تمام نمونه‏برداری‏ها در شاخص nsfwqi در محدوده‏ی متوسط  قرارداشتند که نشان دهنده‏ی وضعیت کیفی متوسط رودخانه می‏باشد. تقریبا در اکثر نمونه‏برداری‏ها کیفیت آب مقطع یک بهتر از کیفیت آب در مقطع دو بود که نشان دهنده‏ی اثر منفی شهر نشینی در اطراف رودخانه می‏باشد. اکثر نمونه‏برداری‏ها در شاخص کیفی اورگان محدوده‏ی ضعیف بود که تهدید جدی برای آلودگی آب رودخانه بود. در شاخص کیفی ویلکوکس تمامی اندازه‏گیری‏ها نمونه‏های آب در کلاس c2s1 قرارگرفته که این سری از آب‏ها را می‏توان تقریبا برای تمام خاک‏ها مورد استفاده قرار داد و گیاهانی را که تحمل شوری متوسط و در حد متعارفی دارند، آبیاری نمود. محدوده‏ی تغییرات سرب نیز در همه موارد کمتر از محدوده‏ی مجاز آب شرب 0.01 میلی‏گرم بر لیتر بود که بیان‏گر نیاز به تصفیه آب رودخانه با این شرایط را نداشت.نتیجه گیری: براساس پژوهش انجام شده در فصل‏هایی که دبی رودخانه بالا باشد غلظت آلودگی کمتر شده و همچنین شهرنشینی و عوامل انسانی تاثیر بر آلودگی رودخانه داشته و اگر این روند ادامه پیدا کند پایین آمدن کیفیت آب رودخانه دور از انتظار نخواهد بود. استفاده تفریحی از رودخانه  با توجه به شاخص کیفی اورگان امکان‏پذیر نمی‏باشد. استفاده کشاورزی از آب رودخانه در پاین دست شهر بلامانع است.

Investigation and Analysis of the Impact of Urban Area (Amol City) on Water Quality of the Haraz River Based on Qualitative Standard Indicators

Water resources and its health is one of the main foundamentals of sustainable development. In this study, the effect of the presence of an urban area in a section of Haraz River located in an urban area was investigated by analyzing 17 physicochemical and biological parameters. Sampling was done at two sections of entrance and exit of the urban area. Sampling time were also determined both before and after rainfalls on the basis of the forecast of specialized meteorological sites about rainfall that caused significant runoff at the city area. Also, three qualitative water Indices, including the U.S. National Sanitation Foundation Water Quality Index (NSFWQI), the Oregon Water Quality Index (OWQI) and the Wilcox agricultural index were determined. The U.S. NSFWQI for the Haraz River was in the midrange class (5070), indicating that the river is moderately good in terms of quality. According to the OWQI, Haraz River was mostly in the weak and medium range and needs drastic management changes. According to the Wilcox index, the river’s water was placed in C2S1 classification. The amount of lead in the samples was 01.2 µg/lit, which in all cases was lower than standard. The results of analysis of variance using SAS showed that the effect of cross section and sampling time on lead and water quality indices were not significant at 5% level. Also, according to the results, the presence of the urban area of Amol city did not have a significant effect on the water quality of Haraz River.