تاثیر مناطق همگن هیدرو-اقلیمی بر تعیین بهترین توزیع‌ احتمالاتی برای بارش‌های حداکثر روزانه

انتخاب و استفاده مناسب از روش‌ها و تکنیک‌های علم آمار و احتمالات برای پیش‌‌بینی یک متغیر با دوره بازگشت معین دارای اهمیت بسیاری است. بارش حداکثر روزانه، از مهم‌ترین متغیرهای هیدرولوژیکی است که نقش اساسی در حجم و بزرگی سیلاب دارد. بنابراین پیش‌بینی دقیق‌تر آن می‌تواند به برنامه‌ریزی بهتر در کنترل سیل و مدیریت منابع آب کمک نماید. هدف از این مطالعه تعیین بهترین توزیع‌های احتمالاتی برای بارش حداکثر 24 ساعته در کل ایران و مناطق همگن هیدرواقلیمی است. بدین منظور از داده‌های 46 ایستگاه سینوپتیک و 4 ایستگاه کلیماتولوژی استفاده شد. پس از کنترل آمار، با استفاده از نرم افزار ایزی فیت توزیع‌های مختلف بر داده‌ها برازش و مناسب‌ترین توزیع‌ها بر اساس آزمون کولموگروف_اسمیرنوف شناسایی شد. با استفاده از تکنیک تحلیل خوشه‌ای بر اساس روش‌ ward، و با استفاده از شش پارامتر ارتفاع از سطح دریا، متوسط حداکثر بارش 24 ساعته، متوسط بارش سالانه، متوسط بارش زمستانه، متوسط بارش بهاره و متوسط بارش پاییزه، مناطق همگن هیدرواقلیمی مشخص و فراوانی توزیع‌ها در کل کشور و در گروه‌های همگن هیدرولوژیکی تعیین و مقایسه گردید. نتایج نشان داد توزیع ویکبای مناسب‌ترین توزیع احتمالاتی برای برآورد حداکثر بارش 24 ساعته در کل کشور و در چهار منطقه همگن هیدرواقلیمی است. همچنین بدون در نظر گرفتن توزیع احتمالاتی ویکبای، نوع توزیع‌های احتمالاتی برای مناطق مختلف همگن اقلیمی متفاوت از یکدیگر بود.

Investigating the effect of hydro-climatic homogeneous regions on priority of the best- fit probability distributions for daily raifall analysis in Iran

Choosing the methods and techniques of statistic and probability science for predicting the variable with certain return period is very important in hydrologic analyses. Maximum daily rainfall is one of the important hydrologic variables that have a basic role in flood magnitude and peak. More accurately prediction of maximum daily rainfall can help us for better planning and management of water resources and flood control. The purpose of this study is determination the suitable probability distribution for maximum daily rainfall in throughout of Iran and also in identified hydroclimatic homogeneous regions. For this purpose, the data of 46 Sinoptics and four Climatologic stations were used. After data prossecing, EasyFit software was used to identify the bestfit distribution. KolmogrovSmirnov test was carried out in order to select the best fit probability distribution. The homogeneous regions were determined using the cluster Analysis technique with Ward method based on six parameters; Altitude, the mean annual rainfall, the mean of maximum daily rainfall, the mean of rainfall in winter, spring and autumn.Then five region were obtaned. Then, frequency of suitable probability distributions for maximum daily rainfall in every homogeniuse area were determinated and compared with its in throughout the country. The results showed the Wakeby distribution is most suitable distributions for estimating the maximum daily rainfall in both cases. But the next probability distributions in every homogenius region were different from each other.