تعیین تناوب تاثیرگذار در روند سری‌های زمانی بارش و رواناب (مطالعه موردی: دشت اردبیل)

در این پژوهش روند سری های زمانی بارش و رواناب را در 3 ایستگاه بارش و یک ایستگاه رواناب در دشت اردبیل در مقیاس ماهانه در طول دوره آماری 1394-1350 بررسی می کند. هدف از این مطالعه تحلیل روند سری های زمانی بارش و رواناب با استفاده از آزمون های mk1 و mk2 و mk3 است و هم چنین برای تعیین تناوب تاثیرگذار از ترکیب آزمون mk1 و تبدیل موجک استفاده گردید. نتایج آزمون های mk1 و mk2 و mk3 نشان داد ایستگاه های بارش سامیان (p1) و رواناب سامیان (r1) دارای روند کاهشی و ایستگاه های بارش گیلانده (p2) و بارش کوزه تپراقی (p3) دارای روند افزایشی می باشند. سری های زمانی بارش روند معنی داری را نشان ندادند ولی سری زمانی رواناب روند معنی داری را نشان دادند. نتایج آزمون من کندال بعد از حذف اثر تمام همبستگی های معنی دار (mk3) نسبت به آزمون mk1 از میزان روند کمتری برخوردار است. در کل، دوره های زمانی کوتاه مدت نقش مهمی را در روند سری های زمانی اصلی دارا می باشد. بنابراین، در داده های بارش دوره زمانی کوتاه مدت دو ماهه (a+d1) در مقیاس ماهانه نشان داده شد. در سری زمانی رواناب، زیر سری جزئی در سطح 3 در ترکیب با سری زمانی تقریبی (a+d3) به عنوان مولفه زمانی تاثیر گذار انتخاب گردید.

Determination of Dominant Periods in Rainfall and Runoff Time Series (Case Study: Ardabil Plain)

This study analyses the trends in runoff and rainfall data at monthly timescales observed at three rainfall and one runoff stations of Ardabil plain in 13501394 period. The purpose of this study is to analyse the trends in runoff and rainfall time series using MK1, MK2 and MK3 tests. Also, in order to determine the dominant periodic components applied hybrid Wavelet Transform and MK1 test. The results of MK1, MK2 and MK3 tests showed that decreasing trend is prevalent in rainfall (P1) and runoff (R1) of Samian station and positive trend in rainfall of Gilandeh (P2) and Kozatopraghi (P3) stations. Also, rainfall time series have not shown nonsignificant trend. But runoff time series were shown significant trend. The results of MK after removing the effect of all significant serial correlation (MK3) showed the value of trends decreased in comparison to MK1 parameters. Generally, shortterm periods were important in the involved trend at original time series. Thus, the rainfall data showed shortterm periods of 2 months (A+D1) in monthly scales, respectively. In the runoff time series, waveletbased detail at level 3 plus the approximation (A+D3) time series was conceded as the dominant periodic component.