تاثیر مدیریت مصرف بر منابع آب سطحی دشت‌های اشنویه و نقده با مدل weap (مطالعه موردی: دشت‌های اشنویه و نقده)

در مناطق خشک و نیمه خشک، توسعه کشاورزی و افزایش روزافزون جمعیت، سبب کاهش منابع آب شده است؛ این مسئله منجر به عواقب اجتماعی و زیست محیطی برای جوامع بشری خواهد شد. یکی از چالش های اساسی مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی صحیح منابع آب در شرایط بهینه است. در پژوهش حاضر مدیریت منابع آب دشت‌های اشنویه و نقده واقع در حوزه آبخیز گدار چای با نرم افزار weap برای دوره آماری 1379 تا 1394 مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا مدل در شرایط واقعی مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. سپس شرایط منطقه با دو سناریوی تغییر سطح زیرکشت کشاورزی و جمعیت ارزیابی شد. نتایج ارزیابی مدل با شاخص‌های آماری، عملکرد خوب مدل در دوره تاریخی را نشان داد. همچنین سناریوسازی نشان داد: افزایش 10 تا 30 درصدی سطح زیرکشت حوضه باعث کاهش 0.10 تا 0.5 مترمکعب بر ثانیه متوسط جریان سالانه رودخانه گدار و افزایش 8.2 تا 24.5 میلیون مترمکعب میزان مصرف آب منطقه می‌شود. با توجه اهمیت دشت‌های اشنویه و نقده در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه و کم آب بودن منطقه می توان گفت هرگونه توسعه کشاورزی که منجر به افزایش برداشت از منابع آب منطقه شود، سبب از بین رفتن آن منابع ارزشمند و حیاتی خواهد شد.

Water Use Management Effect on the Oshnavieh and Naghadeh Plain’s SurfaceWater Resource Using WEAP Model

In arid and semiarid regions, agricultural development and increasing population have reduced water resources, which will lead to social and environmental consequences for human societies. proper water resource planning in optimal conditions is one of the main challenges of water resources management. In this study, water resources management of the Oshnavieh and Naghadeh plains in Ghadarchai basin was evaluated using WEAP software, for the period of 2000 to 2015. First, the model was calibrated and validated under real conditions. Then, the conditions of area were evaluated by two scenarios of agricultural and population change. Based on the statistical indices, results of the model showed good performance of model in historical period. Scenarios also showed that an increase of 10 to 30% in the agricultural section reduce the average annual flow of the Ghadar River by 0.10 to 0.5 m3 s1 and increase the water use rate of the region by 8.2 to 24.5 million m3. Due to water scarcity, it can be said that any agricultural development will deplete its water resources. As the Oshnavieh and Naghadeh Plains are one of the important plains of the Lake Urmia basin and the global development trend and population growth, the essential decisions must be made by the region’s water managers to properly manage water resources in these plains.