راهکارهای بهبود کیفیت آب در مخازن سدها، مطالعه موردی: سد ایلام

این مطالعه با هدف بررسی وضعیت رژیم حرارتی و تغذیه گرایی مخزن سد ایلام با استفاده از مدل شبیه‌ساز cequal-w2 و ارائه گزینه‌های مناسب برای بهبود کیفیت آب مخزن سد ایلام انجام گردیده است. نتایج حاصل از مدلسازی نشان دهنده وجود لایه بندی تابستانه حرارتی و به تبع آن لایه بندی کیفی مخزن سد ایلام می‌باشد. براساس شاخصهای موجود، مخزن سد ایلام در شرایط بین مزوتروفیک و یوتروفیک بوده و چون نسبت نیتروژن به فسفر در مخزن بیشتر از 10 است، محدود کنندگی فسفر را به همراه داشته است. تحلیل نتایج سناریوهای بار مواد مغذی حاکی از آن است که سناریوی کاهش بار نیتروژن و فسفر به میزان 50 درصد، شرایط مخزن را از مغذی به نیمه‌مغذی تغییر خواهد داد. همچنین تحلیل سناریوهای مختلف تراز برداشت آب از مخزن بیانگر این است که آبگیری از مخزن در ماه‌های شهریور تا آبان از نظر پارامترهای اکسیژن محلول و فسفر کل، از تراز 940 منجر به بهبود وضعیت کیفی آب خروجی از مخزن خواهد شد. نتیجه سناریوی تخلیه آب از زیرلایه به میزان 7 میلیون مترمکعب در سال نشان‌دهنده افزایش اکسیژن محلول به مقدار 1.61 میلی‌گرم در لیتر در سال بعد و در همان زمان می‌باشد. جهت جلوگیری از تبدیل مخزن به حالت مغذی شدید، راهکارهایی مانند کاهش زمان مانداب در مخزن سد از طریق تخلیه نسبتاً سریع، جلوگیری از ورود فاضلاب‌های روستایی و زهاب‌های کشاورزی (منشا آلودگی فسفات و نیترات) به رودخانه، مدیریت بکارگیری کود و کاهش هزینه های تصفیه آب در بهبود کیفیت آب سد مفید خواهد بود.