بررسی ارتباط هیدرولیکی و اختلاط آب دریاچه ارومیه با آبخوان ساحلی شبستر
|
|
|
|
|
نویسنده
|
صابری مهر صادق ,اصغری مقدم اصغر
|
منبع
|
مهندسي منابع آب - 1397 - دوره : 11 - شماره : تابستان - صفحه:63 -70
|
چکیده
|
دشت ساحلی شبستر در استان آذربایجانشرقی و در شرق و شمالشرق دریاچه ارومیه واقع شده است. در چند سال اخیر بعلت برداشت بیرویه آب زیرزمینی از این دشت، تعداد زیادی از چاههای پمپاژ منطقه شور شده است. بعلت نزدیکی این سفره به دریاچه نمکی ارومیه؛ این دریاچه مهمترین عامل شور کننده این آبخوان ساحلی متصور میگردد. همچنین شورهزارهایی که در قسمتهای انتهایی دشت واقع شده است مظنون مهم دیگری برای آلوده کردن دشت بحساب میآید. از آنجاییکه جنس سنگ کف این آبخوان از رسوبات رسی و مارنی است بالاآمدگی آب شور عامل سومی است که بعنوان منبع آلاینده فرض میگردد. لاگهای حفاری که بین این سفره و ساحل دریاچه ارومیه حفاری شده نشان میدهد که تا عمق 70 متری جنس رسوبات از نوع نفوذناپذیر و عمدتاً رسی، سیلتی و مارنی است و لذا بنظر میرسد که هرگونه پیوستگی هیدرولیکی بین این سفر و دریاچه ارومیه عملاً وجود نداشته است. عملیات نمونه برداری آب با توزیع مناسب در تابستان سال 1393 از این آبخوان جهت پی بردن به منبع اصلی آلاینده این دشت انجام گردید. نسبت کلراید به بروماید و سدیم به کلراید نشان داد که احتمالاً آب دریاچه ارومیه که در قسمتهایی انتهایی دشت ذخیره شده در نتیجه مخروط افتهایی موضعی به سمت مرکز دشت و چاههای کشاورزی جریان مییابد. برای تعیین اختلاط آب دریا و آب شیرین؛ ایندکس اختلاط آب دریا(smi) پیشنهاد شده است. 36 درصد از نمونههای این دشت دارایsmi بزرگتر از یک میباشند و احتمال میرود که تحت تاثیر اختلاط آب دریاچه ارومیه قرار گرفتهاند.
|
کلیدواژه
|
دشت ساحلی شبستر، دریاچه ارومیه، شور شدن آب زیرزمینی، پیوستگی هیدرولیکی، smi
|
آدرس
|
دانشگاه تبریز, گروه هیدروژئولوژی, ایران, دانشگاه تبریز, گروه هیدروژئولوژی, ایران
|
|
|
|
|
|
|