بررسی علل انجام پزشکی تدافعی و ارائه راهکار کاهش آن از دیدگاه دست‌یاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1394

مقدمه: پزشکی تدافعی، تصمیم‌گیری‌های درمان پزشکان است به منظور محدود کردن خطاهای پزشکی که می‌تواند عواقبی را به لحاظ کیفیت مراقبت افراد و بهره‌وری از منابع محدود سلامت در پی داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی علل بروز این پدیده و ارائه راهکارهایی برای کاهش آن از دیدگاه دست‌یاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌باشد. روش: این مطالعه توصیفی - تحلیلی است که در بین تمام دست‌یاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 93 انجام شده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. داده‌های پرسشنامه در نرم‌افزار spss20 جمع‌آوری گردید و با استفاده از آمارهای توصیفی و تحلیلی شامل آزمون‌های کروسکال والیس و من ویتنی در سطح معنی‌داری 0.05 و در قسمت سوالات باز با استفاده از تحلیل محتوا آنالیز شد. یافته‌ها: بیشترین علت بروز پزشکی تدافعی برای جلوگیری از مورد دادخواهی قرار گرفتن و اقدام قضایی از طرف بیماران (87.2%) و کمترین علت انجام دادن پزشکی تدافعی نداشتن بیمه مسئولیت و جلوگیری ریسک از دست رفتن سرمایه پزشک، آموزش تدافعی عمل کردن پزشک در اقدامات درمانی – تشخیصی برای بیمار (43.7%) گزارش شده است. شرکت‌کنندگان در این پژوهش 6 راهکار کلی برای کاهش پزشکی تدافعی ارائه دادند که شامل: اعمال حمایت‌های قانونی از پزشکان (46.2 درصد)، طب مبتنی بر شواهد (19.8 درصد)، ایجاد پایگاه اطلاعاتی داده‌های بیمار (19.8 درصد)، آشناسازی جامعه با مفهوم پزشکی تدافعی (16.5درصد)، تقویت کار گروهی (13.2 درصد) و اصلاح شیوه برخورد با شکایات (9.9 درصد) است. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی است پزشکی تدافعی در دست‌یاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بالا و رایج است، در این راستا ﻟﺬا ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد آﻣﻮزشﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رﻓﻊ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه و هدایت ﺑﻪ سمت ابعاد مثبت آن به ﭘﺰﺷﻜﺎن داده ﺷﻮد. هم‌چنین رفتارهای پزشکی تدافعی به طور قابل توجهی با اقدامات کاملا ساده کاهش می‌یابند.

survey of the causes and solutions to reduce defensive medicine in view of residents in mashhad university of medical sciences in 2016

introduction: defensive medicine is concerned with decisions made to avoid errors that could result in serious consequences in terms of quality of care and efficient use of scarce health resources. this study aimed to investigate the causes of this phenomenon and provide solutions to reduce it from the perspective of residents in mashhad university of medical sciences.  method: this descriptive analytical study was conducted with all residents in mashhad university of medical sciences in 2015. data were collected using a researcher-made questionnaire, and analyzed in spss-20 using descriptive and analytical statistics including kruskal-wallis and mann-whitney tests at significance level presults: defensive medicine was mostly adopted to avoid being sued by patients (87.2%) and least due to lack of liability insurance, to prevent loss of capital, to teach defensive medicine in treatment-diagnostic procedures (43.7%). furthermore 6 overall strategies to reduce defensive medicine were proposed by residents, which included: applying legal protections for physicians, evidence-based medicine, create a database of patient data, familiarizing with the concept of community defensive medicine, reinforcing teamwork and improving the treatment of complaints. conclusion: the results obtained suggest high level of defensive medicine among residents in mashhad university of medical sciences. accordingly, it is recommended that training be provided to eliminate this phenomenon, and doctors be steered toward its positive aspects. furthermore, defensive medicine behaviors can be reduced through simple measures.