مروری بر مطالعات اجرای طرح پزشک خانواده در نظام سلامت ایران در سال‌‌های 1380-1399

مقدمه: اجرای کامل نظام ارجاع و رفع نواقص آن یکی از موضوعات مهم خدمات سلامت در جوامع امروزی است. یکی از تبعات اجرای ناقص نظام ارجاع روستایی هزینه‌هایی است که به جیب مردم و به نظام یک کشور وارد می‌شود. از عوامل اصلی در تکمیل نظام ارجاع‌،‌ با توجه به متعدد بودن ذینفعان‌، سیاست‌گذاران و مجریان دراین طرح، نحوه برقراری ارتباط موثر، در بین گروه‌های متعدد و متفاوت این طرح (پزشک‌، بیمه شده، ماما، بهورز، کادر اجرایی‌، کادر نظارتی و سیاست‌گذاران حاکمیتی) است. هدف این مطالعه سنجش میزان و نحوه پرداختن مطالعات طرح پزشک خانواده به مولفه‌های ارتباطی به عنوان شاخص تاثیرگذار در رفع چالش‌‌های طرح می‌باشد.روش بررسی: روش مطالعه حاضر به صورت مروری کتابخانه ای بر روی 40 مطالعه از سال 1380لغایت 1399 انجام شد. جمعیت مورد پژوهش تمامی مقاله‌های مرتبط با مولفه‌های ارتباطی در طرح پزشک خانواده می‌باشد. در راستای انجام پژوهش اطلاعات به روش مطالعه متون از کتابخانه، وب سایت‌‌های سازمان‌‌های مرتبط منتخب و در راستای جستجوی نظام‌مند براساس کلید واژه‌هایی مبتنی بر 1- طرح پزشک خانواده 2- ارتباطات در طرح پزشک خانواده 3- نظام ارجاع4- چالش‌ها و موانع طرح پزشک خانواده 5- مراقبت‌‌های بهداشت و درمان 6- استراتژی‌‌های طرح پزشک خانواده روستایی 7-ارتباط موثر در نظام ارجاع‌، جمع آوری و در جدول تطبیقی  حیطه ها مورد ارزیابی و مقایسه واقع شد. جستجوی مقالات به صورت نظام‌مند بر اساس کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌‌های داده معتبر و تخصصی به زبان‌‌های انگلیسی و فارسی google scholarبه همراه پایگاه‌‌های ملی شامل sid، irandoc، isc انجام شد. از مجموع مقالات شناسایی شده‌، پژوهشگر طبق استراتژی پژوهش نسبت به ارزیابی محتوای آن دسته از مقالاتی پرداخت که به تاثیر و اهمیت مولفه‌های ارتباطی در طرح پزشک خانواده روستایی و نظام ارجاع در بخش بحث و نتیجه‌گیری مقاله مستقیم پرداخته بودند. یافته‌ها: در بررسی اسنادی صورت گرفته از 230 مقاله مرتبط با کلید واژه‌های مد نظر محقق‌، در 40 مقاله مشاهده شد که به موضوع مولفه‌های ارتباطی به عنوان شاخص مهم در رفع مشکلات نظام ارجاع درطرح پزشک خانواده در مباحث و نتیجه‌گیری پرداخته شده بود. 4 مولفه‌،رضایت سنجی، عدم آگاهی (آموزش، اطلاع رسانی‌، مشارکت) توانمندسازی نیروی انسانی‌، ارتقا شاخص‌‌های بهداشتی‌، مولفه‌های ارتباطی بودند که شناسایی شدند که در متن مقالات و نتیجه‌گیری به آن پرداخته شده بود. نتیجه‌گیری: پیشنهاد می‌شود با بهره‌گیری از تجارب کشور‌‌های موفق در زمینه برقراری ارتباط موثردر نظام ارجاع‌، با ایجاد نظام یکپارچه ارتباطی‌، الگوی ارتباطی برای رفع مشکلات طرح پزشک خانواده طراحی گردد. نیاز است در مطالعات به تاثیر مولفه‌های ارتباطی به عنوان شاخص اصلی و متغییر مستقل در رفع مشکلات و چالش‌‌های طرح پزشک خانواده پرداخته شود.

systematic review of studies on the implementation of the family physician plan in the iranian health system in the years 1380-1399

introduction: the complete implementation of the referral system and the elimination of its deficiencies is one of the important issues of health services in today’s societies. one of the consequences of the incomplete implementation of the rural referral system is the costs that enter people’s pockets and the system of a country. one of the main factors in completing the referral system, considering the large number of beneficiaries, politicians and executives in this plan, is how to communicate effectively among the many and different groups of this plan (doctors, insured, midwives, nurses, executive staff, staff the aim of this study is to measure the extent and manner of family doctor plan studies addressing communication components as an effective index in solving the challenges of the plan.methods: research method: the method of the present study was conducted in the form of a library review on 40 studies from 2001 to 2020. the research population is all the articles related to communication components in the family doctor project. in order to carry out information research by reading texts from the library, websites of selected related organizations and in order to search systematically based on keywords based on 1- family doctor plan 2- communication in family doctor plan 3- referral system 4- challenges and obstacles of the plan family doctor 5-health care 6-rural family doctor plan strategies 7-effective communication in the referral system was collected and evaluated and compared in the comparison table of the fields. articles were systematically searched based on relevant keywords in authoritative and specialized databases in english and farsi languages, google scholar, along with national databases including sid, irandoc, isc. from all the identified articles, according to the research strategy, the researcher evaluated the content of those articles that addressed the impact and importance of communication components in the rural family physician plan and the referral system in the discussion and conclusion section of the direct article.findings: in the document review of 230 articles related to the keywords considered by the researcher, it was observed that in 40 articles, the issue of communication components as an important indicator in solving the problems of the referral system in the family doctor plan was discussed in the discussions and conclusions. was. 4 components, satisfaction measurement, lack of awareness (training, information, participation), human resource empowerment, improvement of health indicators, were communication components that were identified and discussed in the text of the articles and conclusions.conclusion: it is suggested to use the experiences of successful countries in the field of effective communication in the referral system, by creating an integrated communication system, to provide a communication model to solve the problems of the family doctor plan. it is necessary to study the impact of communication components as the main indicator and independent variable in solving the problems and challenges of the family doctor plan.