بررسی عوامل اثرگذار بر قصد افشای تخلفات درکارکنان بخش بهداشت و درمان (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد)

مقدمه: افشاگری یک ابزار کنترل قوی در جلوگیری از تخلفات سازمانی می‌باشد. عوامل بی‌شماری بر تمایل افراد بر افشای تخلفات سازمانی اثرگذارند. از بین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی و موقعیتی از اهمیت بیشتری برخوردارند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین متغیرهای موقعیتی (ویژگی‌های فردتخلف، جایگاه فرد متخلف) و متغیرهای فردی (نگرش نسبت به افشاگری، کانون کنترل و هویت اخلاقی) بر قصد افشاگری کارکنان می‌باشد. روش پژوهش: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی است که بر روی 242 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌ای مبنی بر مطالعات گذشته استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار اسمارت پی ال اس به منظور مدل‌یابی به روش حداقل مربعات جزئی، تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: مقدار ضریب استاندارد شده میان متغیرهای مستقل با قصد افشاگری به لحاظ آماری معنادار (p<0.005) می‌باشد، به این معنا که کانون کنترل درونی، هویت اخلاقی، نگرش فرد نسبت به افشاگری، جایگاه فرد متخلف و ویژگی‌های تخلف نقش مثبت و معناداری در تصمیم فرد برای گزارش تخلفات دارند. نتیجه‌گیری: با توجه به این که افراد دارای کانون کنترل درونی، نگرش مثبت نسبت به افشاگری و هویت اخلاقی بالا نسبت به مشاهده تخلفات سازمانی بی‌تفاوت نخواهند بود و جایگاه فرد متخلف و میزان جدیت تخلف نقش قابل ملاحظه‌ای در تمایل افراد به افشای آن دارند؛ بهتر است از کارکنانی که دارای این ویژگی‌های شخصیتی هستند در پست‌های حساس‌تر استفاده شود و هم‌چنین تمهیدات مناسبی مانند ایجاد کانال‌های گزارش‌دهی تخلفات به منظور تسهیل این امر صورت گیرد.