تحلیل جامعه‌ شناختی پدیدۀ قتل‎‍ ناموسی با رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی

مطالعۀ حاضر، پدیدۀ قتل ناموسی را با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی تحلیل می‌کند. رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی با تاکید بر بینش برساخت‎‍گرایانۀ اجتماعی، بر این باور است که کنشگران اجتماعی نقش اصلی در ساخت و بازسازی زندگی اجتماعی خود دارند و به‌گونه‌ای بازاندیشانه و آگاهانه در برابر محیط و تغییرات آن می‌اندیشیدند و عمل می‎‍کنند. قتل ناموسی تلاشی برای دفاع از ناموس و شرف خانوادگی و محافظت از زندگی اجتماعی محلی و سنتی از‌طریق انتظام درون‌گروهی مبتنی بر کنترل‌های اجتماعی غیررسمی در پاسخ به تغییرات و تحولات خانواده و تغییرات سبک زندگی، تحت تاثیر مدرنیته در گذار اجتماعی، به‌عنوان کنشی برای رهایی از فشارهای درونی فردی و بیرونی اجتماعی، فهم و تفسیر می‎‍شود. روش‎‍ پژوهش حاضر،‌ کیفی است، جامعۀ آماری آن نیز در بر گیرندۀ 18 نفر قاتل در زندان شامل 16 مرد و 2 ز‌ن و افرادی است که تجربۀ ارتکاب قتل داشتند. همچنین برای انتخاب نمونه هم، از نمونه‎‍گیری هدفمند استفاده شده است. قلمروی جغرافیایی پژوهش، استان آذربایجان غربی بوده و از تکنیک مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساخت‌یافته برای گردآوری داده‎‍ها استفاده شده است. برای تحلیل داده‎‍ها و ارائۀ مدل، از روش نظریۀ زمینه‎‍یابی با رویکرد ساخت‎‍گرای چارمز(2006) استفاده شده است. یافته‎‍های به دست آمده شامل 35 مفهوم به‌عنوان کد‌های اولیه، 6 مفهوم ثانویه شامل تعین‎‍های ساختاری، انتظام درون‎‍گروهی، ورود عناصر مدرنیته، تضعیف سنت‎‍ها، برون فرهنگ‎‍یابی و تقابل فرد و جامعه و 4 مفهوم اصلی به‌عنوان کدهای کانونی خانواده سنت بنیاد درون انتظام، تغییرات سبک زندگی، خانوادۀ مدرن برون انتظام و برخورداری از فرصت‌های نامشروع است که مقولۀ هسته یا نظری این بررسی «تعارض در نظام جدید خانواده (تاخر فرهنگی در حوزۀ خانواده)» است که مقولات عمدۀ فوق را در بر می‎‍گیرد. 

sociological analysis of the phenomenon of honor killing with the social interpretation approach

honor killings have emerged as a concerning social issue in recent years, drawing the attention of researchers, social experts, and legal professionals. honor killings can be broadly defined as acts of violence or abuse committed to preserve the perceived honor of a family or community. these killings can be categorized into two main types: intra-family and extra-family. intra-family honor killings refer to murders carried out by family members against other members of the same family, either alone or with the involvement of outsiders. this can include the killing of a wife, husband, child, or parent by other relatives. in contrast, extra-family honor killings are acts of retribution committed by the victim of a crime, such as rape, or by the victim’s family, against the perpetrators. the complex and often tragic nature of honor killings has made them a subject of intense scrutiny and debate within academic, social, and legal spheres. understanding the nuances and underlying sociocultural factors driving this phenomenon is crucial for developing effective interventions and policies to address this pressing issue.  materials and methodsthis study employed a qualitative research methodology. the study population consisted of 18 incarcerated individuals, who had committed acts of murder - 16 men and 2 women. purposive sampling was used to select the participants. the research was conducted in west azerbaijan province and the data were collected through semi-structured, in-depth interviews.for the data analysis, a coding and data organization approach based on the charms framework was utilized. this allowed the researchers to systematically analyze the interview transcripts and identify key themes and insights from the participants’ firsthand experiences and perspectives on committing acts of honor-related violence.the qualitative design and targeted sampling of individuals directly involved in honor killings provided an in-depth, contextual understanding of this complex social phenomenon. the use of semi-structured interviews facilitated a rich exploration of the motivations, decision-making processes, and sociocultural factors underlying honor-based crimes from the perpetrators’ own narratives. overall, the methodological approach enabled a nuanced, evidence-based investigation of the honor killing issue within the specific geographic and cultural setting of west azerbaijan province.