نقش طلاق در تغییر ترتیبات زندگی با تاکید بر تمایزات جنسیتی

طلاق یکی از عوامل اصلی در تنوع‌بخشیدن به ترتیبات زندگی خانوادگی در دوران معاصر بوده است؛ با این حال اثر طلاق بر ترتیبات زندگی در ایران مطالعه نشده است. در مطالعۀ حاضر با تحلیل داده‌های پیمایش ملی طلاق، الگوهای سکونت افراد (5054 نفر) پس از طلاق بررسی شده است. نتایج نشان داد که 40 درصد مردان و 18 درصد زنان پس از طلاق، به‌تنهایی زندگی می‌کنند. بیشتر زنان مطلقه زندگی به همراه خانوادۀ پدری را انتخاب کرده‌اند. داشتن حضانت فرزندان از علت‌های اصلی زندگی به همراه فرزندان و تشکیل خانوارهای تک‌والد است؛ با این حال آنها وضعیت اقتصادی مطلوبی ندارند؛ به‌طوری که بیشتر مادرانِ سرپرست فاقد مسکن، غیرشاغل و بدون درآمد ثابت هستند. وضعیت اقتصادی یکی از مهم‌ترین عوامل در‌نحوۀ ترتیبات زندگی زنان و مردان پس از طلاق است و افراد شاغل با مسکن ملکی، بیش از دیگران به‌تنهایی زندگی می‌کنند. با‌توجه به روند صعودی میزان‌های طلاق و افزایش خانوارهای تک‌نفره و تک‌والد ناشی از آن، اجرای سیاست‌های حمایتی به‌ویژه برای خانوارهای زن‌سرپرست ضروری است. همچنین به منظور درک بهتر پیامدهای طلاق برای ترتیبات زندگی، مطالعات تجربی که به روش‌های طولی و یا کیفی انجام شده باشد، ضروری است.

the role of divorce on changes in living arrangements, focusing on gender differentials

introduction although the consequences of divorce for family members have always been noted, the diversity of residence patterns after separation is still not well comprehended. this is while divorce is one of the main factors in living arrangements with diversity in contemporary societies. the increase in the share of single-parent households, step-families, and one-person and composite households is one of the signs of this variety (fallesen and gähler, 2020). increasing divorce rate is a global trend (gonzalez et al., 2009) and iran has followed this trend (sadeghi fasaei and ithari, 2013). despite all the social policies and cultural planning during recent decades, the number of divorces is increasing in iran (statistical centre of iran, 2021). the studies have also indicated that the share of single-person and solo households due to divorce has increased in the last decade (bagi and abbasi-shavazi, 2019); however, the effects of divorce on the living arrangements of couples and their children is neglected. this research gap is rooted in the fact that the relevant literature has not yet fully recognized this heterogeneity despite the emergence of new family types and thus, less effort has been made to observe and investigate this issue. another reason for this negligence is the lack of reliable data. since there were no longitudinal surveys about living arrangements in iran, we sought to determine the residence patterns of divorced people after separation by using cross-sectional survey data to fill part of this research gap. therefore, the present study examined the effects of divorce on the residence pattern of divorced men and women. it was endeavoured to answer the following questions: how will the living arrangements be after divorce? what percentage of the divorced people plan to live alone? what are the main determinants of the decision to live alone? are there any differences in the living arrangements of divorced males and females? and what are the characteristics of the parents, who have custody of the step-children?