|
|
|
|
بینش جامعه‌شناسی تاریخی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
نوری هادی
|
|
منبع
|
جامعه شناسي تاريخي - 1394 - دوره : 7 - شماره : 2 - صفحه:59 -90
|
|
چکیده
|
در مقاله حاضر بینش حاکم بر جامعه‌شناسی تاریخی را بررسی کرده‌ایم و برآنیم تا قابلیت‌های آن را در تحلیل ماهیت تحولات اجتماعی آشکار کنیم. برای این منظور از روش کتاب‌خانه‌ای برای استخراج محتوای بینش جامعه‌شناختی تاریخی استفاده کرده‌ایم. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند زمینه‌های اجتماعی و فکری بینش جامعه‌شناسی تاریخی از قرن نوزدهم در دو حوزه تاریخ و جامعه‌شناسی شکل گرفت. باوجود تمایز سنتی حاکم بر علوم اجتماعی آن زمان، فرنان برودل و پیتر برک از حوزه تاریخ، و سی. رایت میلز، آنتونی گیدنز و فیلیپ آبرامز از حیطه جامعه‌شناسی با تحلیل‌هایی متفاوت بر همگرایی دو رشته جامعه‌شناسی و تاریخ تاکید کردند. نتیجه همگرایی این دو دسته، تولد طرح بین‌رشته‌ای جامعه‌شناسی تاریخی در اواسط دهه 1970م بود که از یک سو با به‌کارگیری نظریه اجتماعی به‌عنوان چارچوب تحلیلی شواهد تجربی از رشته تاریخ منفک شد و از سوی دیگر با قرار دادن کنش اجتماعی و ساختار اجتماعی در بستر تاریخی‌شان و آزمون نحوه بازگشایی تاریخی آن‌ها بر خصلت زمانمند زندگی اجتماعی تاکید کرد. این بینش از جامعه‌شناسی تاریخی در موضوعات مختلف به‌شکل‌‌های گوناگون به‌کار گرفته شد. جامعه‌شناسی تاریخی تعمیمی، تفسیری و تحلیلی تدا اسکاچپول در کنار جامعه‌شناسی تاریخی خرد (تجربی) و کلان (تطبیقی) دو نمونه اصلی از طبقه‌بندی انواع بینش‌های جامعه‌شناختی تاریخی است. با این همه، انواع تحلیل‌های جامعه‌شناسی تاریخی همگی دارای این کارکرد هستند که به فهم جهان کنونی، نحوه تغییر آن و درک درست مسیرهای آینده می‌پردازند. نتیجه مقاله حاضر این است که بینش جامعه‌شناسی تاریخی با نقد نظریه نوسازی توسعه درپی نشان دادن مسیرهای متفاوت تحول تاریخی جوامع است و توسعه را پدیده خاص جوامع تاریخی می‌پندارد.
|
|
کلیدواژه
|
جامعه‌شناسی تاریخی ,جامعه‌شناسی ,تاریخ ,چرخش تاریخی ,نظریه اجتماعی
|
|
آدرس
|
دانشگاه گیلان, استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
h.k.noori@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|