جایگاه سادات در منصب کلانتری در دوره صفویه

دوره صفویه به‌دلیل اتخاذ روی‌کردهای مشخص در حوزه سیاست و مذهب، دوران حضور پررنگ سادات است. این حضور سادات را می‌توان در قالب مناصب اختصاصی و غیراختصاصی پی‌گیری کرد. در پژوهش‌های صفویه‌شناسی، کلانتری از مناصب غیراختصاصی است. بررسی‌ها نشان می‌دهند حضور سادات در این منصب فراگیرتر از دیگر شغل‌های غیراختصاصی آن‌هاست. حتی گاهی وراثت نیز در این پدیده دیده شده است. در این پژوهش با تحلیل‌های آماری و تبیین‌های علّی، حضور چشم‌گیر سادات در منصب کلانتری بررسی شده است؛ بنابراین اسم و رسم تمام سادات صاحب‌منصبِ کلانتری استخراج شده است. برپایه نتایج این پژوهش، شغل کلانتری با صبغه بینابینی (حکومت- رعایا) با سیادت که- در جامعه منزلت داشت و دارای کارکرد برای حکومت بود- نسبت مستقیم دارد؛ ازهمین‌رو، هم حکومت صفوی و هم جامعه در موقعیت‌های برابر، سادات را برای تصدی این شغل ترجیح می‌دادند. همچنین، وراثت نیز در این تصدی‌گری لحاظ می‌شده است.