تحلیل فازی شیوه‌های حل‌اختلاف بین دو حزب دموکرات و اجتماعیون اعتدالیون در مجلس دوم شورای ملی ایران مطالعه موردی: کشمکش خلع سلاح مجاهدین (پارک اتابک)1

در مقاله حاضر بعد تصمیم‌گیری مشارکتی در مشروطیت ازلحاظ نوع کنش و روابط، مورد توجه قرار گرفته است. براساس این، پژوهش بر احزاب مجلس دوم متمرکز شده است که حتی در نخستین گام تصمیم‌گیری، یعنی «حل‌ اختلاف» به‌سوی مذاکرات سازنده پیش نمی‌رفتند. از‌این‌رو، «کشمکش خلع سلاح مجاهدین» یا «پارک اتابک» انتخاب و این مسیله مطرح شده که چگونه و با چه شیوه‌هایی طرفین در هر مرحله به منازعات موجود واکنش نشان دادند؛ به‌گونه‌ای ‌که منازعه‌ای کلامی و قانونی به درگیری‌ای نظامی تبدیل شد. در‌ جست‌وجوی پاسخ، در چارچوب جامعه‌شناسی تاریخی تفسیری، منابع تاریخی مرتبط براساس مدل پلکان منافع/ حقوق/ قدرت فیشر و بنا‌بر «روش تحلیل فازی» بازخوانی شده است. پس از کدگذاری منابع تاریخی و تخمین نمره‌های عضویت مجموعه ‌فازی، «عاملان متکی‌بر شیوه‌های حل‌ اختلاف به‌شدت‌ هزینه‌بر» مشخص شد که طرفین به‌تدریج از پنج نوع شیوه، شامل 4/0، 6/0، 9/0، 9/0 و 1 فرایند به‌شدت هزینه‌بر استفاده کردند. چند ضعف اساسی تصمیم‌گیری مانند فقدان نگاه کل‌گرا و اطلاعات کافی، نبود راه‌حل‌های جای‌گزین و منصفانه، و اعتماد نابجا به این فاجعه منجر شد.