نظریه‌های انحطاط تمدن اسلامی

برآمدن و برافتادن تمدن ‏های گوناگون بشری از حوادثی بوده که توجه بسیاری از اندیشمندان در حوزۀ تاریخ، تمدن ‏پژوهی و جامعه ‏شناسی را به خود معطوف کرده است. تمدن اسلامی نیز که در سده ‏هایی از تاریخ، از درخشش خیره ‏کنندۀ علمی برخوردار بود، اما در ادامۀ حیات خویش به افول علمی دچار شد، اذهان اندیشمندان و پژوهشگران را به پرسش در چگونگی و چرایی علت افول یا انحطاط آن درگیر ساخت. پرسش قابل طرح این است که آیا در بررسی انحطاط تمدنی اسلام، جدای از علل و عواملی که استدلال شده، نظریه‏ یا نظریه ‏هایی مطرح شده است؟ هدف این مقاله، ارائه و دسته ‏بندی نظریه ‏های انحطاط تمدن اسلامی از خلال علل و عوامل گوناگونی است که در این باره مطرح شده است. یافتۀ پژوهش نشان داده است که از دیدگاه‏ های مطرح‌شده در چرایی افول تمدن اسلامی می‏توان نظریه‏ هایی را برساخت که یا نگاه به عوامل درون‏تمدنی دارند یا به عوامل برون ‏تمدنی نظر کرده ‏اند.

theories of the decline of islamic civilization

the rise and fall of various human civilizations has been one of the events that has attracted the attention of many thinkers in the field of history, civilization and sociology. islamic civilization, which in centuries of history, had a dazzling scientific brilliance; but in the course of his life he experienced a scientific decline, engaging the minds of thinkers and researchers with the question of how and why the cause of its decline. the question that arises is whether any theory or theories have been proposed in the study of the decline of islamic civilization, apart from the causes and factors that have been argued? the purpose of this article is to present and categorize the theories of degeneration of islamic civilization through various causes and factors that have been proposed in this regard. the research findings have shown that from the perspectives on why islamic civilization is declining, theories can be constructed that either look at intra-civilizational factors or look at extra-civilizational factors.