تحلیل سازمان تولید و استانداردسازی در یک جامعۀ باستانی: رهیافتی به نقش های سفال های تل باکون الف

تزیین ظرف های سفالی در دوره های پیش از تاریخ و قبل از آغاز نگارش، اهمیت ویژه ای داشته است. ساختار و نقش های روی سفال امکان مطالعۀ اندیشۀ انسان گذشته را فراهم می آورند و وابستگی فکر و ذهن انسان را به محیط های طبیعی و اجتماعی که در آن زیسته و رشد یافته است، آشکار می سازند. بنابراین، با بررسی این نقش مایه ها می توان پیچیدگی های ذهنی، ایدئولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی جوامع باستان را مطالعه و تحلیل کرد. نگارندگان با پژوهش روی »دستور زبانِ « نقش ها و کیفیت زیبایی شناختی سفال های منقوش پیش از تاریخ، سازمان تولید سفال را در یک جامعۀ باستانی مطالعه کرده اند. جامعۀ موردنظر در این پژوهش، فرهنگ تل باکون الف است که در اواخر هزارۀ پنجم و آغاز هزارۀ چهارم قبل از میلاد در جلگۀ مرودشت فارس جریان داشته است. تولید سفال در مرحلۀ باکون الف در یک سازمان تولیدیِ استاندارد و به صورت فرایندی تخصصی انجام می پذیرفته است. الزام ها و ضابطه هایی در ایجاد نقش های روی ظروف سفالی این دوره به کار گرفته شده اند که مهم ترین آن ها عبارت ند از: نهادن نقش مایه ها در کادر و قاب، قرینه سازی، تکرار کردن، معکوس کردن و ساعت گرد کردن جهت نقوش، ایجاد نقوش با تکنیک نقش منفی و استفاده از عناصر نقشیِ جداکننده. همچنین، این پژوهش ثابت کرده است که رابطۀ بین نقش ها و شکل ظروف، نسبی بوده است. دستور زبان و شیوۀ اجرای نقش ها روی خمره ها، جام ها و کاسه ها نشان داده است که اغلب از الگوهای یکسان و مشابهی در اجرای نقش ها بهره گیری شده است.

Analysis of Production Organization and Standardization in a Prehistoric Society: An Approach to Ceramic Decoration of Tal-e- Bakun A

AbstractThe decoration of potteries was very important in prehistoric and before protoliterate periods. The structure and motives on the ceramics accommodate the possibility of the study about ancient human thoughts and demonstrate the dependence of his ideas and minds on the natural and social environments in which he has lived and grew up. Therefore, by examining these motives, one can study and analyze the mental, ideological, social and economic complexities of ancient societies. The authors have studied the organization of pottery production in an ancient society by researching the grammar of motives and aesthetic quality of prehistoric painted pottery. The culture of TalleBakun A which has prevailed in Marvdasht plain in Fars Province at the end of 5th and the beginning of 4th millennium BCE, is the case study of this investigation.The ceramics have been produced in a standardized productive organization and a specialized process during Bakun A phase. Requirements and rules have been used in creating patterns on pottery of this period, the most important of which are: placing motifs in frames, symmetry, repetition, reversing and clockwise direction of motifs, creating motifs with negative technique and using separating elements. This study also has proved that the relationship between the designs and the forms of the potteries has been relative. The grammar and method of motives on jars, cups and bowls have shown that often the same patterns and models are used in their execution. The execution of them.