رهیافت های جامعه‌شناختی نقش های اجتماعی زنان در نهادهای مدینه النبی در صدر اسلام

نهادهای اجتماعی در جامعۀ اسلامیِ عصر نبوی، در حالی شکل گرفتند که ناظر به مکانت زنان و حضور آن ها در عرصه های مختلف بود. اعطای ارزش های انسانی به زنان و افزودن موقعیت اجتماعی آنان در جامعۀ اسلامی، سبب شد تا هنجارهای اسلامی منطبق با ارزش های قرآنی، متکی بر آموزه های الهی ناظر به ترفیع جایگاه زنان در جامعه مطرح شود. رفع موانع حضور اجتماعی زنان و برداشتن ممنوعیت های اجتماعی و تصحیح تصورات جاهلی دربارۀ زنان سبب شد تا عرصه های اجتماعی جدیدی برای حضور فعال زنان گشوده شود و تحقیرهای عصر جاهلی، جا را به ارزش های انسانی و تشویق های فرهنگی دهد که همین عامل سبب شد تا در عرصه های مختلف اجتماعی اعم از علمی فرهنگی، حکومتی سیاسی و نظامی و اقتصادی بانوان حضوری همدلانه و فعال بیابند. بر این اساس، مقالۀ حاضر تلاش دارد تا با رهیافتی تاریخی و جامعه شناختی، ضمن بررسی نقش های محقق زنان در تاریخ عصر نبوی، با تصورات متکی بر نقش های محول قرآنی و نبوی، حضور آن ها را در توسعۀ نهادهای اجتماعی مدینه النبی معرفی و عوامل موثر بر رشد تکاپوهای فرهنگی و اجتماعی زنان در این عرصه را با روش توصیفی تحلیلی بازشنایی کند و به پرسش های مطرح پاسخ دهد.

Sociological approaches to the social roles of women in Medina Institutions at the beginning of Islam

AbstractSocial institutions in the Islamic society of the Prophet era were formed while observing the position of women and their presence in various fields. Granting human values to women and enhancing their social standing in Islamic society, has led to the emergence of Islamic norms in line with Qoranic values, based on divine teachings concerning the promotion of women's status in society. Removing barriers to women's social presence and removing social prohibitions and correcting ignorant assumptions about women have opened up new social arenas for women's active participation and the humiliation of the ignorant age has given way to human values and cultural encouragement, which has led to empathetic and active women in various social aspects such as scientific, cultural, governmental, political, and economic spheres. Accordingly, this thesis attempts to study the role of women in the history of the Prophet's era, based on Qoranic and prophetic roles, and to identify their presence in the development of Medina's social institutions and factors affecting them and describe the growth of women's cultural and social struggles in this field through a descriptiveanalytical approach and answer the questions.