ارزیابی تاثیر دوز، زمان و نوع پرتوهای ماورا بنفش B و C بر آسیب DNA در تخم چشم زده و لارو در حال جذب کیسه زرده ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) به روش آزمون کامت قلیایی

پرتوها به واسطه اثرات مخربی که بر dnaموجودات دارند، به عنوان عوامل محیطی تنش‌زا موجب بسیاری از تغییرات فیزیولوژیک از جمله تاثیر بر اسپرم، کاهش لقاح و بدشکلی جنین ماهیان می‌شوند. هدف از این مطالعه، ارزیابی تاثیر دوز و مدت زمان پرتوماورا بنفش بر آسیب‌های dnaدر ماهی قزل آلای رنگین کمان (oncorhynchus mykiss) بود. در این خصوص تاثیر دوزهای متفاوت پرتوهای ماورا بنفش نوع b (10، 40، 84 و 153 2w/cmµ) و c (15، 55، 90 و 196 2w/cmµ) در زمان‌های متفاوت پرتودهی (30 و 60 دقیقه) بر آسیب‌های ایجاد شده در dna جنین و لارو ماهی قزل آلای رنگین کمان به روش الکتروفورز سلول‌های منفرد یا کامت قلیایی (comet assay) ارزیابی شد. نتایج نشان دهنده رابطه خطی میان میزان دوز پرتو با آسیب dna می‌باشد، به طوری‌که با افزایش میزان دوز پرتو، میزان آسیب dna در لارو و تخم چشم زده به صورت معنی‌داری افزایش یافت. همچنین حساسیت لارو در مقایسه با تخم چشم زده بیشتر بوده که احتمالا به دلیل لایه کوریونی تخم یا فضای پرویتیلین تخمک می‌باشد که جنین را از تاثیرات این پرتو حفظ می‌کند. با افزایش مدت زمان پرتوماورا بنفش از 30 به 60 دقیقه، افزایش قابل ملاحظه‌ای در میزان آسیب dna در تخم و لارو قزل آلای رنگین کمان مشاهده نشد. نتایج این مطالعه ضمن تایید کارآیی روش کامت قلیایی در ارزیابی آسیب dna جنین و لاروی نشان داد که دوز پرتوهای مورد مطالعه اثرات مخرب بیشتری نسبت به زمان پرتودهی داشته و شدت این آسیب‌ها در مرحله لاروی بیش از مرحله جنینی است. یافته‌های مذکور در به کارگیری این پرتوها در فرایند اصلاح نژاد ماهیان لازم است مدنظر قرار گیرد.