پاسخ‌های بیوشیمیایی و متابولیکی تحمل به سرما در نخود کابلی و دسی

مطالعه فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مرتبط با تحمل به سرما می‌تواند به‌نژادگران را در تولید ارقام متحمل به تنش‌های محیطی یاری کند. در این مطالعه محتوی h2o2 ، کلروفیل، کاروتنوئید و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان cat،apx ، gpx و sod و برخی الگوهای آیزوزایمی در آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با دو ژنوتیپ نخود (cicer arietinum l.) کابلی sel96th11439 و دسی 4322 تحت تیمار کنترل (23 درجه سانتی‌گراد)، فاز سازگاری 10 درجه سانتی‌گراد، دمای 4 درجه سانتی‌گراد برای گیاهان سازگار شده بعد از دو روز و چهار روز و دمای 4 درجه سانتی‌گراد برای گیاهان سازگار نشده بعد از دو روز و چهار روز بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در اکثر صفات، ژنوتیپ‌ها و سطوح تنش تفاوت معنی‌داری داشته و بین ژنوتیپ‌ها و سطوح تنش اثر متقابل معنی‌داری وجود داشت. با ورود گیاهان سازگار شده به دمای 4 درجه سانتی‌گراد، فعالیت آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز (apx)، گایاکول پراکسیداز (gpx)، کاتالاز (cat) و سوپر اکسید دیسموتاز (sod) افزایش یافت در حالی‌که در گیاهان سازگار نشده میزان فعالیت این آنزیم‌ها کاهش یافت که توسط نتایج مطالعه آیزوزایمی این آنزیم‌ها تایید شد بطوری‌که تعداد باندهای آیزوزایمی حاصل، میزان جابجایی و شدت یا پهنای باندها می‌تواند به عنوان شاخصی از تغییرات مولکولی در نظر گرفته شود. تنش 4 درجه سانتی‌گراد باعث افزایش محتوای کلروفیل و کاروتنوئید و کاهش محتوی h2o2 در گیاهان سازگار شده و همچنین کاهش محتوای کلروفیل و کاروتنوئید و افزایش میزان h2o2 در گیاهان سازگار نشده شد. بنابراین سطوح کاهش یافته خسارت سلولی و ظرفیت افزایش یافته سیستم‌های دفاع سلولی می‌تواند عامل اصلی تحمل بیشتر به سرما در ژنوتیپ کابلی در مقایسه با دسی باشد