تنوع ژنتیکی توده‌های غان (Betula pendula Roth) با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

با وجود دارا بودن خواص ممتاز دارویی، در معرض خطر بودن و ارزش بالای درخت غان در صنایع مختلف، اطلاعاتی از تنوع و ساختار ژنتیکی این درخت در ایران وجود ندارد. بنابراین در این تحقیق تنوع، تمایز و تنگنای ژنتیکی پنج رویشگاه طبیعی این گونه در ایران با استفاده از 13 نشانگر ریزماهواره بررسی شد. نتایج نشان دادند که تنوع ژنتیکی موجود در توده‌های غان بر اساس شاخص‌های تعداد آلل، تعداد آلل موثر، هتروزیگوسیتی و جریان ژنی در نشانگرهای مختلف ریزماهواره با هم تفاوت دارند. بالاترین میزان شاخص تثبیت fst برای نشانگر l7.3 بود که می‌توان آن را به عنوان نشانگر آگاهی‌بخش در شناسایی و گروه‌بندی جمعیت‌های این گونه پیشنهاد کرد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس مولکولی تنوع ژنتیکی بین جمعیت‌های غان 34 درصد تعیین شد که نشان‌دهنده تنوع بالای داخل جمعیت-هاست. بیشترین مقادیر مربوط به درصد آلل‌های چند‌شکل، تعداد آلل، تعداد آلل موثر، شاخص شانون، آلل‌های اختصاصی و هتروزیگوسیتی مورد انتظار در جمعیت سنگده مشاهده شد. همچنین بر اساس نتایج آزمون‌های تنگنای ژنتیکی به نظر می‌رسد جمعیت‌های شهرستانک و مارمیشو دچار تنگنای ژنتیکی شده باشند که توصیه می‌شود به اجرای تکنیک‌های حفاظت بیولوژی در این دو جمعیت توجه اساسی شود.