مطالعه تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت در یک مجموعه از اکسشن های مختلف triticume urartu با استفاده از نشانگرهای بین ریزماهواره ای

تعیین تنوع ژنتیکی یک مرحله مهم و اساسی در برنامه‌های به‌نژادی محسوب می‌شود. گونه وحشی t. urartu به‌عنوان دهنده ژنوم a به گندم‌های زراعی، به واسطه دارا بودن تنوع اللی غنی از نظر صفات مهمی از جمله ویژگی های زراعی، کیفیت پروتئین و تحمل به تنش‌های زنده، منبع ژنتیکی ارزشمندی برای اصلاح گندم می باشد. در این مطالعه، تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت در 85 اکسشن مختلف t. urartu جمع آوری شده از مناطق مختلف جغرافیایی ایران با استفاده از نشانگرهای issr مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 16 آغازگر issr در مجموع 164 باند را تکثیر نمودند که همگی آنها چندشکل بودند. متوسط شاخص محتوای اطلاعات چندشکل (pic) و شاخص نشانگر (mi)  بترتیب 44/0  و 53/4 به دست آمد که بیانگر قدرت تفکیک بالای آغازگرهای مورد استفاده بود. دندروگرام حاصل از تجزیه کلاستر به روش nj و بر اساس ضریب عدم تشابه جاکارد تمام 85 اکسشن مختلف را در دو گروه اصلی طبقه‌بندی نمود که این طبقه بندی با نتایج تجزیه ساختار جمعیت با استفاده از نرم افزار structure مطابقت داشت. تجزیه واریانس مولکولی (amova) نشان داد که سهم بالایی (96درصد) از تنوع کل مربوط به تنوع درون جمعیت ها بوده و سهم تنوع بین گروه ها بسیار کمتر (4درصد) می باشد. بر اساس شاخص‌های تنوع مانند تعداد الل موثر (ne) شاخص شانون (i) و شاخص تنوع  nei(he) تنوع نسبتاً برابری در داخل جمعیت‌های مورد مطالعه مشاهده شد. این نتایج نشان داد مقدار قابل توجهی از تنوع ژنتیکی در بین اکسشن های مورد مطالعه وجود دارد که این یافته ضرورت حفاظت از این ذخایر ژنتیکی ارزشمند و همچنین پتانسیل قابل توجه خویشاوندان وحشی گندم را برای استفاده در برنامه‌های به‌نژادی یادآور می‌شود.  این نتایج همچنین بیانگر کارایی نشانگرهای issr به‌عنوان تکنیکی قابل اعتماد و کارآمد در بررسی تنوع و مطالعات انگشت نگاری می‌باشد.

the study of genetic diversity and population structure in a set of different accessions of triticume urartu using inter simple sequence repeat markers

genetic diversity identification is an important step for plant breeding procedure. triticum urartu as the a-genome donor of wheat, is a valuable source for wheat breeding due to its rich allelic diversity for important traits such as agronomic characteristics, protein quality and biotic stress tolerance. in this study, the genetic diversity and population structure of 85 t.urartu accessions collected from different geographic regions of iran were investigated using issr markers. 16 issr primers generated 164 fragments which all were polymorphic. the average of polymorphism information content (pic) and marker index (mi) were 0.44 and 4.53 respectively, revealed a high resolving power of issr primers. the dendrogram generated using the nj algorithm based on jaccard’s dissimilarity coefficient, classified all 85 accessions into two main groups which was confirmed by structure analysis. analysis of molecular variance (amova) showed a higher distribution of genetic diversity within populations (96%), than between them (4%) and according to the diversity indexes including number of effective alleles (ne), shannon’s index(i) and nei’s gene diversity (he), there were an equal variation within seven investigated populations. the results showed a high amount of genetic variation among tested accessions, which provide further insights into conservation and future utilization of wild wheat resources. besides, these results confirmed the efficiency of issr markers as reliable technique in estimating the genetic diversity and fingerprinting.