اثر غلظت های متفاوت سالیسیلیک اسید بر ﺑﺮﺧﯽ ﺻﻔﺎت ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ، بیان ژن کائورنوئیک اسید 13-هیدروکسیلاز و میزان استویول گلیکوزیدها در استویا

استویا گیاهی با برگ‌‌های شیرین حاوی استویول گلیکوزیدها (sg‌ها) می‌باشد که به‌عنوان شیرین کننده طبیعی استفاده می‌شود. مطالعات الگوهای بیان ژن در پاسخ به تیمارهای الیسیتوری از اهمیت بسیاری برای اهداف بیوتکنولوژیکی برخوردار است. سالیسیلیک اسید (sa) یک محرک غیرزیستی است که امروزه جهت افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه در کشت بافت گیاهان دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سنتز انحصاری استویول از مسیر ترپنوئیدی کلروپلاست شروع می‌شود و با تولید آن از کائورنوئیک اسید توسط کائورنوئیک اسید هیدروکسیلاز (ka13h) منجر به سنتز گلیکوزیدهایی چون استویوزید و ریبودیوزید a می‌شود. در این آزمایش، اثر غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید بر برخی صفات مورفولوژیک، میزان استویول گلیکوزیدها و نیز مقدار بیان ژن کلیدی ka13h مورد بررسی قرار گرفت. نتایج صفات مورفولوژیک نشان داد که میزان آن‌ها با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید، کاهش پیدا می‌کند. داده‌های حاصل از hplc و بیان ژن حاکی از آن است که استویا در غلظت 50 میکرومولار دارای بالاترین میزان تولید sg و بیان ژن ka13h می‌باشد. هم‌چنین بیش‌ترین میزان ریبودیوزید a در غلظت 75 میکرومولار مشاهده شد. نتایج نشان می‌دهد که غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید بیش از آن‌که سبب افزایش یک نوع گلیکوزید خاص شود باعث تغییر نسبت بین گلیکوزیدها شده‌است. از طرفی، نتایج نشان‌دهنده تاثیر یک سری مکانیسم‌های پس از رونویسی، ترجمه و پس از ترجمه در این فرآیند است.

the effect of different concentrations of salicylic acid on some of morphological traits, gene expression of ent-kaurenoic acid 13-hydroxylase and the amount of steviol glycosides in stevia

stevia rebaudiana is a sweet herb containing steviol glycosides (sgs), which is used as a natural sweetener. the study of gene expression patterns in response to elicitor treatments is important for biotechnological purposes. nowadays, salicylic acid (sa) is an abiotic elicitor that has commonly been applied to elicit secondary metabolites accumulation in tissue culture of medicinal plants. exclusive synthesis of steviol starting from terpenoied pathway of chloroplast and with production of kaurenoic acid 13-hydroxylase (ka13h) leads to the synthesis of glycosides such as stevioside and ribodioside a. in this study, the effect of different concentrations of salicylic acid (sa) was evaluated on some morphological traits, the amount of steviol glycosides (sgs) production and gene expression of ka13h. accordingly, the morphological traits significantly changed by increasing the salicylic acid concentration. based on the hplc and gene expression data, the highest sg level and ka13h expression were observed at a concentration of 50 μm of sa. moreover, rebaudioside a was higher at 75 μm of sa. it is notable that salicylic acid is more effective on the ratio of glycosides than the type of them. however, more investigations are needed to confirm the impact of the post-transcriptional, translational, and post-translational processes on sgs production.