بررسی پایداری ژنتیکی گیاهچه های حاصل از ریزازدیادی rosa damascena با استفاده از نشانگرهای issr و scot

حفظ خلوص ژنتیکی و همسانی گیاهچه های حاصل از تکثیر درون شیشه ای با گیاه مادری یکی از مهمترین پیش نیازهای اساسی در ریز ازدیادی گونه های گیاهی به‌شمار می‌رود. در مطالعه حاضر پایداری ژنتیکی در 28 گیاهچه گل محمدی حاصل از ریزازدیادی که از 3 محیط مختلف با غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد به‌دست آمده بودند به‌وسیله نشانگرهای scot وissr  مورد بررسی قرار گرفت. پس از تهیه ریزنمونه های لازم از یک پایه مادری مشخص، از محیط ms جامد برای مرحله استقرار ریزنمونه ها استفاده شد و سپس ریز نمونه های استقرار یافته به محیط پرآوری با سه غلظت مختلف تنظیم کننده‌های رشد منتقل شدند. برای ریشه‌دار کردن گیاهچه‌ها، نمونه های حاصل از محیط پرآوری بر روی محیط ms جامد حاوی iaa و iba واکشت شدند و سپس گیاهچه های ریشه‌دار شده برای مرحله سازگاری به محیط گلخانه انتقال یافتند. استخراج dna ژنومی از برگ‌های جوان گیاهچه‌های حاصل انجام شد. تعداد 20 آغازگر scot و 20 آغازگر issr برای ارزیابی پایداری ژنتیکی گیاهچه‌های حاصل از ریزازدیادی مورد استفاده قرار گرفت که از بین این 40 آغازگر تنها 14 آغازگر scot و 11 آغازگر issr باندهای مشخص و قابل امتیازدهی تکثیر کردند. با استفاده از مجموع 25 آغازگر scot و issr تعداد 139 مکان تکثیر شد که از این بین، تنها 35 مکان چندشکلی نشان دادند. متوسط تعداد مکان چندشکل به ازای هر آغازگر برای نشانگرهای scot و issr به‌ترتیب برابر 1.5 و 1.3 به‌دست آمد. بر اساس پارامترهای ژنتیکی برآورد شده (حداکثر مقدار شاخص شانون، هتروزیگوسی و تعداد آلل موثر به‌ترتیب 0.42 ، 0.28 و 1.5 به‌دست آمد) و نتایج تجزیه‌های آماری داده‌ها در مجموع، سطح پایینی از تنوع دربین گیاهچه‌های حاصل از ریزازدیادی شناسایی شد. به‌خصوص گیاهچه‌های حاصل از محیط‌های شماره ii و iii تنوع بسیار کمتری در مقایسه با گیاهچه‌های حاصل از محیط i نشان دادند. بدین ترتیب این نتایج نشان داد که محیط‌های پرآوری شماره ii و iii می‌توانند با موفقیت برای تولید تجاری گیاهچه‌های کشت بافتی گل محمدی با حداقل احتمال ایجاد ناپایداری ژنتیکی مورد استفاده قرار گیرند.

evaluation of the genetic fidelity of in vitro propagated damask rose (rosa damascena mill.) plants using scot and issr markers

genetic uniformity is one of the most important prerequisites in micropropagation of plant species. in the present study, the genetic fidelity of 28 plantlets of damask rose(rosa damascena ) derived from three different media treatments supplemented with various concentrations of plant growth regulators(pgrs) was assessed by scot and issr markers. solid ms medium was used for the establishment stage of explants and regenerated shoots  were subcultured in vs medium supplemented with three different combinations of pgrs. for rooting, the plantlets were subcultured on ms medium supplemented with iaa and iba and the rooted plants were transferred and acclimated in the greenhouse. genomic dna of in vitro raised clones was extracted from young leaf tissues. 20 scot and 20 issr primers were used to evaluate of the genetic fidelity of in vitro propagated plantlets. out of 40 primers screened, only 14 scot and 11 issr primers produced clear and scorable bands. 25 scot and issr primers amplified 139 loci, of which only 35 bands were polymorphic. the average number of polymorphic bands per primer were 1.5 and 1.3 for scot and issr markers respectively. based on the estimated genetic parameters and results of data analysis, in general, a low variability was detected among the tissue culture-raised plantlets. particularly, the plantlets derived from the media ii and iii shower a lower variability than those derived from the media i; hence, the media ii and iii can be successfully employed for the commercial multiplication of damask rose without much risk of genetic instability.