مکان یابی qtl‌های کنترل‌کننده برخی صفات مورفولوژیکی در لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان

به منظور شناسایی کنترل کننده صفات مورفولوژیک در گندم نان، 148 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان بهاره حاصل از تلاقی رقم yecora rojo(زودرس و پاکوتاه به عنوان والد پدری با منشاء آمریکا ) و ژنوتیپ no.49 (دیررس و پابلند به عنوان والد مادری با منشاء سیستان و بلوچستان) به همراه والدین مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل طول پدانکل، طول سنبله، طول ریشک، طول برگ پرچم، تعداد سنبله، وزن سنبله و تعداد دانه در سنبله بود. نقشه پیوستگی براساس 202 نشانگر (177 نشانگر ریزماهواره و 51 نشانگر رتروترانسپوزون) در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت که طول نقشه حدود 691.36 سانتی مورگان با میانگین فاصله 3.42 بین هر جفت نشانگر بود و 21 کروموزوم گندم نان را پوشش می داد. تجزیه qtl بر اساس روش مکان یابی فاصله ای مرکب (cim) انجام شد و برای qtl های شناسایی شده، اثرات افزایشی برآورد گردید. نتایج تجزیه qtl نشان داد که برای ارتفاع بوته طول پدانکل، طول سنبله، طول ریشک، طول برگ پرچم و تعداد دانه در سنبله یک qtl به ترتیب روی کروموزوم های 7b،5a ، 3a، 4a، 3aو 3aو دو qtl برای تعداد سنبله و وزن دانه در سنبله برر وی کروموزوم های 3aو 2dو برای وزن سنبله سه qtlبر روی کروموزوم های 2a ، 5dو 7dشناسایی و مکان یابی گردید. در بین qtl های شناسایی شده qsns3aبیشترین اثر افزایشی را داشت. برای صفات طول پدانکل، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه در سنبله اثر افزایشی منفی qtl های مکان یابی شده نشان دهنده توارث الل مطلوب در این جایگاه از والد no.49 به نتاج بود. واریانس فنوتیپی توجیه شده توسط این qtl ها از 4.93 تا 13.63 درصد متغیر بود. در این مطالعه تعداد qtl های شناسایی شده برای خصوصیات مرتبط با سنبله گندم بسیار کم بودند که می تواند به دلیل تعداد بالای qtl های با اثر کم، وجود اثرات متقابل و همچنین اثرات محیطی باشد.

QTL mapping for some morphological traits in recombinant inbred lines of bread wheat

In order to identify the QTLs controlling the morphologic traits of bread wheat, 148 recombinant inbred lines of spring wheat derived from American Yecora Rojo (early maturity and dwarf as the male parent) and No.49 genotype from Sistan Baluchestan (late maturity and tall as the female parent) were studied with the parents. The studied traits included peduncle length, spike length, awn length, flag leaf length, the number of spikes, spike weight, and the number of grains in spike. In this study, linkage map was used based on 202 markers (177 SSR markers and 51 Retro transposon Markers). The map length was about 691.36 cM with the average distance of 3.42 cM in every marker pair and covered 21 chromosomes in bread wheat. QTL analysis was done based on composite interval mapping (CIM) method, and additive effects were estimated for the identified QTLs. The results of QTL analysis showed that one QTL was detected on chromosomes 7B, 5A, 3A, 4A, 3A and 3A respectively for plant height, peduncle length, spike length, awn length, flag leaf length, the number of seed per spikes; two QTL was detected on chromosomes 3A and 2D for the number of spike and seed wieght per spike; and three QTLs were detected and mapped on chromosomes 3A, 4A, and 3A for spike weight. Among the detected QTLs, QSNS3A had the highest additive effect. For spike length, spike weight, the number of grains in spike, and seed weight per spike. The negative additive effect of the mapped QTLs indicate the optimal allele inheritance to crosses in this position of No.49 parent. The phenotypic variance explained by these QTLs varied from 4.93 to 13.63. In this study, the number of QTLs found for spike traits was so limited; it can be due to the large number of smalleffect QTLs, mutual effects, and environmental effects.