تنوع ژنتیکی زیرواحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا (hmwgs) در توده های .aegilops triuncialis l مناطق شمالی ایران

تنوع ژنتیکی پایه و اساس اصلاح گیاهان محسوب می شود که گزینش و بهبود گیاهان با صفات و خصوصیات مطلوب را ممکن می‌سازد. جنس آژیلوپس (aegilops spp) یکی از خویشاوندان وحشی گندم نان است و پراکنش وسیعی در خاورمیانه و غرب آسیا دارد که ایران بخش وسیعی از این منطقه را در بر می‌گیرد. در این تحقیق 75 توده از جمعیت‌های گونه آژیلوپس ترنسیالیس (aegilops triuncialis) که در بانک ژن گیاهی ملی ایران نگهداری می‌شوند، از نظر تنوع زیر واحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا (hmwgs) با استفاده از روش sdspage مورد ارزیابی قرار گرفتند که در مجموع 10 باند پروتئینی در قالب 20 الگوی مختلف در میان نمونه‌ها مشاهده شد. بیشترین فراوانی باندی مربوط به باندهای h و i با فراوانی 0.93 و کمترین فراوانی مربوط به باند k با فراوانی 0.026 بود که تنها در استان‌های قزوین و گلستان مشاهده گردید. بالاترین مقدار تنوع ژنتیکی تصحیح‌شده مربوط به استان مرکزی و برابر 0.4 و کمترین تنوع ژنتیکی تصحیح‌شده مربوط به استان کردستان برابر 0.13 بود. ماتریس فاصله ژنتیکی استان‌ها بر اساس شاخص نی نشان داد که بیشترین فاصله ژنتیکی را نمونه‌های دو استان گلستان و خراسان شمالی از استان آذربایجان غربی داشتند و کمترین فاصله ژنتیکی بین استان خراسان رضوی و سمنان و همچنین بین استان خراسان شمالی و مازندران مشاهده شد. تجزیه خوشه‌ای زیر واحدهای hmwgs با استفاده از روش upgma، استان‌های موردبررسی را به سه گروه تقسیم کرد و مشخص گردید که رابطه منطقی مشخصی بین تنوع ژنتیکی و تنوع جغرافیایی وجود دارد.

Genetic variation of high molecular weight glutenin subunits (HMWGS) in Aegilops triuncialis L. accessions collected from northern regions of Iran

Genetic diversity is the basis of plant breeding that allows selection and improvement of plants with desirable traits and characteristics. Aegilops spp. is one of the wild relatives of bread wheat and has a large distribution in the Middle East and West Asia, that Iran covering a large part of this region. In this study, 75 accessions of Aegilops triuncialis species, stored in the National Genetic Bank of Iran, were evaluated for the diversity of high molecular weight glutenin subunits (HMWGS) using SDSPAGE method. Generally 10 protein bands in 20 different patterns were observed among the samples. The highest band frequency was for bands h and i with frequency of 0.93 and the least frequency was related to band k with frequency of 0.026 that was observed only in Qazvin and Golestan provinces. The highest corrected genetic variation (uh) was observed in Markazi province (0.4) and the least corrected genetic variation was for Kurdistan province (0.13). The genetic distance matrix of the provinces based on Nei index showed that the highest distance was between Golestan and North Khorasan provinces with West Azarbaijan province, and the lowest genetic distances observed between Khorasan Razavi and Semnan provinces as well as North Khorasan and Mazandaran provinces. Cluster analysis using UPGMA method divides the studied provinces into three groups. There was a clear logical relationship between genetic diversity and geographical variation.