آنالیز ارزش نانوایی ارقام گندم نان ایرانی حاوی جابجایی گندم‌ چاودار- (1bl.1rs) با استفاده از نشانگرهای اختصاصی sts

نقش زیر واحدهای سنگین گلوتنین در تعیین ارزش نانوایی گندم نان (triticum aestivum l.) موجب شده تا امروزه ارزیابی آن ها در پروتئین های ذخیره ای به یکی از اهداف مهم اصلاحگران تبدیل شود. بازوی کروموزمی 1rs چاودار (secale cereale l.) حاوی ژن های مقاومت به آفات و پاتوژن ها است و باعث پایداری در عملکرد دانه گندم می شود، با این حال بازوی 1rs روی کیفیت نانوایی تاثیر منفی دارد. در تحقیق حاضر امتیاز کیفی تعداد 14 رقم گندم ایرانی حاوی جابجایی کروموزومی گندم -چاودار 1bl.1rs، با استفاده از نه جفت نشانگر اختصاصی sts تعیین شد، سپس به دلیل حضور جابجایی 1bl.1rs، امتیاز کیفی ارقام تصحیح شد. امتیاز کیفی تصحیح شده ارقام بین پنج تا هفت بود. ارقام مغان 3، آرتا و بک کراس روشن (زمستانه) با امتیاز کیفی تصحیح شده هفت، بالاترین امتیاز و ارقام مهدوی، دز، mv17، شیرودی، ویری ناک، استار و رصد با امتیاز کیفی تصحیح شده پنج، کمترین امتیاز را داشتند. ارقام تجاری گندم نان ایرانی حاوی جابجایی 1bl.1rs با استفاده از زیر واحد های مطلوب گلوتنین توانسته اند تا حدی اثرات منفی جابجایی 1bl.1rs بر کیفیت آرد را جبران کنند و دارای امتیاز کیفی متوسطی باشند. پیشنهاد می شود در برنامه های اصلاحی به حضور احتمالی بازوی کروموزمی 1rs چاودار در ریخته ژنتیکی گندم و تاثیر منفی آن بر کیفیت آرد توجه شود تا مانع از دستیابی به نتایج مثبت کاذب توسط اصلاحگران شود.