بررسی تنوع کاریوتیپی در کلکسیون گونه aegilops triuncialis l. در ایران

به منظور بررسی صفات کاریوتیپی و اندازه ژنوم گونه ae. triuncialis جمع‌آوری شده از ایران، 209 جمعیت از کلکسیون موجود در بانک ژن گیاهی ملی ایران مورد مطالعه فلوسیتومتری و سیتوژنتیکی قرار گرفتند. جمعیت ها به روش فلوسیتومتری با استفاده از dapi بررسی شدند. پیک فلوسیتومتری برای نمونه ها از 42 تا 95 با میانگین 63.74 و انحراف معیار 11.83 مشاهده شد. میانگین پیک نمونه شاهد گندم 120.67 با انحراف معیار 5.40 بود. نسبت محتوای dna در نمونه‌های مورد بررسی به نمونه شاهد هگزاپلوئید بین 0.44 تا 0.57 با میانگین 0.53 بود. مطالعه کاریوتیپ نمونه‌ها، نشان داد که تمام نمونه‌های مورد بررسی تتراپلوئید و عدد پایه آن ها 7=x بود. کروموزوم‌های گونه ae. triuncialis شامل پنج تا 10 جفت کروموزوم ساب متاسانتریک (sm) و چهار تا نه جفت کروموزوم متاسانتریک(m) بود. دو جفت ساتلیت در انتهای بازوهای کوتاه کروموزوم‌ 8 و 12 مشاهده شد. میانگین طول بلندترین کروموزوم 14.87 و میانگین طول کوتاهترین کروموزوم 12.12 میکرومتر بود. نسبت طول بازوی بلند به کوتاه (ar) از 1.66 تا 2.03 و شاخص سانترومری (ci) از 0.35 تا 0.39 مشاهده شد. بنابراین این گونه در کلاس a2 جدول استبینز قرار گرفت. حداکثر شاخص درصد شکل کلی، 38.76 و حداقل آن، 34.63 درصد مشاهده شد. در مجموع این خصوصیات بیانگر تقارن نسبی کروموزوم‌ها بوده و به نظر می‌رسد که این گونه در مرحله اولیه تکامل خود قرار دارد.