تجزیه ترکیب‌پذیری مقاومت به نماتد ریشه‌گرهی در توتون تیپ هواخشک

نماتد مولد گره ریشه (meloidogyne incognita) یکی از مهم ترین بیمارگرهای توتون محسوب می‌شود. تعیین رفتار ژنتیکی مقاومت می‌تواند در اصلاح توتون مقاوم به نماتد بسیار موثر باشد. این مطالعه جهت تعیین ترکیب‌پذیری‌ و پارامترهای ژنتیکی مقاومت به نماتد مولد گره ریشه در توتون با استفاده از تجزیه دی‌الل روش گریفینگ و با پنج ژنوتیپ والدینی انجام شد. سه والد مقاوم (ky9 و k17, urmia3) و دو والد حساس (ergo و burley tmv4) بر اساس روش دی‌الل یک‌طرفه با هم تلاقی داده شدند. پانزده ژنوتیپ (والدین و هیبریدها) بر اساس طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در گلخانه کشت شده و پس از یک هفته با 2500 نماتد سن دوم مایه‌زنی شدند. بررسی صفات شاخص گال، تعداد توده تخم و میانگین تعداد تخم در هر توده تفاوت معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها نشان داد. برای صفات شاخص گال و تعداد توده تخم در ژنوتیپ‌های مورد بررسی اهمیت ترکیب‌پذیری عمومی بیش تر از خصوصی بود. اثرات غالبیت در صفت میانگین تعداد تخم در توده و اثرات افزایشی در صفات شاخص گال و تعداد توده تخم نقش بیشتری داشتند. وراثت‌پذیری خصوصی برای شاخص گال 0.73، برای تعداد توده تخم 0.54 و برای میانگین تعداد تخم در توده 0.07 بود که نشان داد شاخص گال و تعداد توده تخم صفات مناسبی برای بررسی مقاومت به نماتد هستند. رقم ky9 بالاترین ترکیب‌پذیری عمومی را برای تمام صفات در جهت منفی (کاهش صفت) داشت لذا این ژنوتیپ می‌تواند به‌عنوان والد دهنده مقاومت استفاده شود.