مقایسه اثربخشی آموزش عاطفی- اجتماعی همکارانه و آموزش ذهن‌آگاهی در بهبود مهارت‌های حل مسئله اجتماعی

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش اجتماعی – عاطفی همکارانه و آموزش ذهن‌آگاهی بر بهبود مهارت حل مسئله اجتماعی در دانش‌آموزان دختر پایه اول دوره اول متوسطه شهر زنجان بود. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه شهر زنجان بود که در سال تحصیلی 96- 95 در مدارس شهر زنجان مشغول به تحصیل بودند. 339 دانش‌آموز به روش تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و پرسشنامه فرم کوتاه حل مسئله اجتماعی را تکمیل کردند. از بین این دانش‌آموزان، 45 نفر انتخاب و بطور تصادفی در یک گروه کنترل و دو گروه آزمایشی گمارده شدند. گروه آزمایش اول، 12 جلسه 1.5 ساعته تحت آموزش اجتماعی – عاطفی قرار گرفت و در مورد گروه دوم آزمایش، 8 جلسه 2 ساعته آموزش ذهن‌آگاهی ارائه شد. سپس دانش‌آموزان گروه آزمایش و گروه کنترل پرسشنامه حل مسئله اجتماعی را پس از اجرای مداخله و پس از گذشت یک ماه از مداخله تکمیل کردند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش آماری طرح ترکیبی دو راهه استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که هر دو متغیر مستقل (آموزش اجتماعی – عاطفی همکارانه و آموزش ذهن‌آگاهی) نمرات جهت‌گیری مثبت نسبت به مسئله را افزایش و نمرات جهت‌گیری منفی نسبت به مسئله و سبک اجتنابی حل مسئله را در مقایسه با گروه کنترل کاهش داد، اما تفاوت معنی‌داری بین آنها وجود نداشت. اجرای متغیرهای مستقل، منجر به تغییر معناداری در مولفه حل منطقی مسئله نشد. در رابطه با سبک تکانشی/ بی‌دقتی، آموزش عاطفی - اجتماعی در مقایسه با گروه کنترل منجر به کاهش معنادار میانگین شد اما آموزش ذهن‌آگاهی تاثیری بر آن نداشت. نتایج پیگیری نشان داد که اثر متغیرها در طول زمان تداوم داشت. پس می‌توان نتیجه گرفت که، آموزش ذهن‌آگاهی و آموزش اجتماعی- عاطفی بر بهبود مهارت حل مسئله اجتماعی اثر داشته است.

a comparison of the effectiveness of social-emotional cooperative learning and mindfulness training on improving social problem solving skills

the purpose of this study was to compare the effectiveness of social-emotional cooperative learning and mindfulness training on improving social problem solving skills of students in zanjan who were studying in the 96-95. the research method was a quasi-experimental design with a pre-test and post-test with an experimental group and control group and a one-month follow-up. the statistical population included all female students in the first grade of high school in the academic year 1395-96. 339 students were selected by multi-stage cluster sampling and completed a short form of social problem solving questionnaire and among them 45 subjects were selected and randomly assigned to the two experimental groups and one control group. the first experimental group received 12 sessions of social-emotional cooperative learning and group ii received 8 sessions of mindfulness training. the statistical method of two-way mixed design (anova) was used in order to analyze the data. the results indicate that implementation of social-emotional cooperative learning and mindfulness training increased the positive problem attitude scores and reduced the negative problem attitude, the avoidance style, and impulsivity-carelessness style scores but they did not significantly change in rational problem solving style. however, there was no significant difference between the two independent variables. the social-emotional cooperative learning compared with the control group, resulted in a significant decrease in mean, but mindfulness training did not affect it. the follow-up results indicate that their effect had remained over time.