اثربخشی متن‌های توضیحی، تکذیبی و تکمیلی بر تغییر مفهومی و هیجان‌های معرفتی دانش‌آموزان پسر دوره ابتدایی

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر متن‌های توضیحی، تکذیبی و تکمیلی بر تغییرمفهومی و هیجان‌های‌معرفتی دانش‌آموزان پسر دوره ابتدایی است که با روش آزمایشی صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانش‌آموزان ششم ابتدایی پسر منطقه 17 تهران است. ازبین مدارس ناحیه مذکور، دو مدرسه به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. نمونه شامل 78 داوطلب است که به‌صورت تصادفی 25 نفر به‌گروه توضیحی، 26 نفر به‌گروه تکذیبی و 27 نفر به‌گروه تکمیلی منتسب شدند. مراحل اجرا به‌شکل پیش‌آزمون-پس‌آزمون و ابزارهای تحقیق شامل متن‌های توضیحی، تکذیبی و تکمیلی محقق‌ساخته و پرسشنامه هیجان‌های‌معرفتی پکران (2016) است. تغییرمفهومی ازطریق محاسبه اختلاف سطح دانش، قبل و بعد از مطالعه متن‌ها به‌دست آمد. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چند متغییره انجام شد. یافته‌ها درسطح معناداری 0.05 نشان داد تاثیر متن‌ها هم بر تغییرمفهومی و هم بر هیجان‌های‌معرفتی معنادار است. نتایج تفکیکی گروه‌ها حاکی ازآن است که تفاوت بین هیجان گروه تکذیبی و توضیحی، همچنین بین گروه تکمیلی و توضیحی معنادار بوده و تفاوت بین هیجان گروه تکذیبی و تکمیلی معنادار نیست. به‌علاوه، تفاوت سطح تغییرمفهومی ناشی از اجرای متن‌ها، بین گروه تکذیبی و تکمیلی، همچنین بین گروه توضیحی و تکمیلی معنادار بوده و تفاوت سطح تغییر مفهومی بین گروه تکذیبی و توضیحی غیرمعنادار است. این نتایج نشان می‌دهد نویسندگان کتاب‌های درسی باید توجه بیشتری به متن‌های تکذیبی داشته باشند. همچنین، تدوین‌گران و طراحان آموزشی باید تصاویر مناسب بیشتری در متن درس‌ها بگنجانند.

effectiveness of expository, refutational and augmented texts in elementary students’ conceptual change and epistemic emotions

the objective of the study was to investigate the effectiveness off expository, refutational and augmented texts on conceptual change and epistemic emotions on elementary student boys. the research method was experimental. a sample of 78 students was selected between all 6th grade elementary student boys in tehran during 1399-1400 school year, through at hand sampling method. they were randomly assigned into three groups, 25 students in expository group, 26 students in refutation group, and 27 students in augmented group. the research design was pretest- posttest, and instruments were epistemic emotions scale (pekrun et al.,2016) and researcher made texts. the data were analyzed by using multiple analysis of covariance. the results showed texts have significant effects on both conceptual change and epistemic emotions. secernment results showed significant differences of epistemic emotions between refutation group and expository group and also between augmented group and expository group. moreover, differences of conceptual change between both refutation group and augmented group and between expository group and augmented group were significant.