مفهوم اخلاق از دیدگاه نوجوانان ایرانی: یک مطالعۀ پدیدارشناسی

اخلاق یک سازه‌ی چندوجهی است. از یکسو سازه‌ای تحولی است و مراحل آن موازی با تحول روانی – اجتماعی است و از سوی دیگر ریشه در ارزش‌های فرهنگی دارد. هدف پژوهش حاضر شناسایی مفهوم اخلاق در میان نوجوانان ایرانی است. با به‌کارگیری روش کیفی و با استفاده از طرح پدیدارشناسی، چگونگی مفهوم سازی اخلاق از دیدگاه نوجوانان بررسی شد. شرکت کنندگان در پژوهش 77 نفر(49 دختر، 28 پسر) از بین دانش آموزان مقطع متوسطه‌ی اول منطقه‌ی 4 آموزش و پرورش شهرتهران بودند. جمع‌آوری داده ها با استفاده از روش گروه‌های کانونی انجام شد. هفت گروه کانونی در مدارس دخترانه و چهار گروه کانونی در مدارس پسرانه تشکیل شد. پس از انجام تحلیل کیفی مصاحبه‌ها به روش کلایزی مشخص شد نوجوانان ایرانی اخلاق را در هفت مقوله تعریف می‌کنند که عبارتند از: عدالت، مراقبت، عاملیت اخلاقی، حساسیت اخلاقی، مسئولیت اخلاقی، انگیزش اخلاقی و ارزش‌های فردی. هریک از این مقوله‌ها شامل زیرمقوله‌هایی هستند. درباره ی ثبات و نسبی گرایی اخلاقی در بین نوجوانان، نوجوانان نسبی گرا هستند و اخلاق را وابسته به شرایط بیرونی و فرد مقابل می دانند. همچنین در تعریف اخلاق، نوجوانان بین نیت و رفتار اخلاقی تمایز قائل می‌شوند و اخلاق را مجموعه ای از نیت ها و رفتارها تعریف می کنند.بنابراین در این مطالعه مفهوم اخلاق و تعریف آن از دیدگاه نوجوانان ایرانی و در بافت فرهنگی جامعه‌ی ایرانی بررسی شد.

Construction and Validation of Iranian Adolescents’ Morality scale

The purpose of this study was to the effectiveness of ethical intelligence training in educational ethic and educational selfefficacy in tenth grade female students. The research method was experimental with unbalanced control group design. The statistical population consisted of 771 students of 10th grade girl students in zanjan city in the academic year of 20172018. 1 experimental group and 1 control group were divided and replaced. Subjects in both groups completed the questionnaires of academic ethics and academic selfefficacy in pretest and posttest. The experimental group received 11 sessions of 90 minutes of ethical intelligence training while the control group did not receive any intervention. Results of covariance analysis showed that moral intelligence training had an effect on increasing students’ academic ethics and academic selfefficacy (P˂0.001). Overall, the results of this study showed that to increase students’ academic ethics and academic selfefficacy, using ethical intelligence training is effective.