مدل پیروی شرنگ‌آلود مطیعان در سازمان: یک نگاشت علّی

وجود پیروانی یکی از ابعاد تحقق شرنگ‌آلودگی سازمان است که براساس الگویی رفتاری از رهبران زهرآگین تبعیت می‌کنند. پژوهش حاضر به کاوش این الگو در بستر سازمان‌های دولتی کرمان در چارچوب رهیافت نگاشت علّی پرداخته است. برای این منظور پس از مطالعه ادبیات پژوهش و شناسایی 15 عامل نقش‌آفرین در پیروی شرنگ‌آلود مطیعان و گنجاندن آن‌ها در پرسش‌نامه نیمه‌بسته مبتنی بر طیف لیکرت با استفاده از روش نمونه‌گیری مفهوم و گلوله برفی، 31 نفر از خبرگان شناسایی و پرسش‌نامه میان آن‌ها توزیع شد. برای غربال‌گری داده‌ها از میانگین نظر خبرگان بر پایه منطق فازی استفاده شد که نتیجه به حذف 2 عامل انجامید، سپس پرسش‌نامه‌ای با ساختاری ماتریسی برای کشف روابط علّی میان عوامل تهیه شد. پس از حصول اطمینان از عدم وجود رابطه معنادار میان شاخص‌های خبرگی خبرگان و شاخص‌های پیچیدگی و دامنه نقشه‌های شناختی و نیز بررسی تشابه تقشه شناختی خبرگان که نشان می‌داد ویژگی‌های شخصی و عضویت خبرگان در سازمان‌های مختلف نتوانسته است میان نقشه‌های خبرگان تفاوت معناداری ایجاد کند، نسبت به استخراج نقشه‌ مورد اتفاق خبرگان مبتنی بر روابط نسبتاً قوی میان عوامل اقدام شد. نتیجه به یک مدل منجر شد که براساس آن عوامل فرآیندی موثر در پیروی شرنگ‌آلود مطیعان عبارت از وابستگی، فروماندگی، واماندگی، درماندگی، واخوردگی و وازدگی‌هراسی مطیعان و نیز وارون‌گری رهبران زهرآگین بودند.