معمای مسائل دینامیکی: ارائه چارچوبی برای فرایند تعریف مسئله

تعریف مساله حیاتی‌ترین و مهم‌ترین گام‌ رویکرد پویایی‌های سیستمی است که پایه و اساس سایر گام‌های مدل‌سازی دینامیکی و یکی از شروط اصلی اثربخشی مدل‌سازی و موفقیت آن است. با‌ این وجود ادبیات کمی درباره فرایند تعریف مساله، ویژگی‌ها و شاخص‌های یک مساله دینامیکی وجود دارد. این مقاله با هدف تبیین فرایند تعریف مساله به صورت سیستماتیک و ساختارمند با استخراج شاخص‌ها و عوامل تعیین‌کننده یک مساله دینامیکی به ایجاد چارچوب مساله دینامیکی پرداخته ‌است. برای این منظور ابتدا از طریق مرور سیستماتیک ادبیات‌ موضوع به استخراج شاخص‌ها و عوامل تعریف و تعیین‌کننده مسائل دینامیکی پرداختیم. در این مرحله تمام مقالات پذیرفته‌شده در دو دور اولیه کنفرانس تحقیقاتی پویایی‌های سیستمی در سال 1976 و 1981 و 33 دور کنفرانس پویایی‌های سیستمی از سال 1983-2015 و همچنین مقالات مجله سیستم داینامیک ریویو (sdr) و پایگاه‌های علمی الزویر، وایلی، اسپرینگر و امرالد مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت چارچوبی با 6 گروه شاخص شامل ساختار مساله، ذی‌نفعان مساله، مرز مساله، پیچیدگی مساله، پویایی مساله و ماهیت مساله طراحی شد که روی هم رفته دربرگیرنده 24 شاخص است. ارائه چهارچوب جامع در تشخیص مساله پویا و مناسب برای رویکرد پویایی‌های سیستمی یافته اصلی این تحقیق محسوب می‌شود.