تاثیرپذیری جنبش‌ها و نیروهای اسلام‌گرا از یکدیگر؛ بررسی موردی بازتاب اندیشه‌های غرب‌ستیزانه سید قطب در نظریات آیت‌الله طالقانی

سید قطب نظریه‌پرداز برجسته اخوان‌المسلمین مصر، از جمله شخصیت‌های مشهوری است که تاثیر عمیق اندیشه‌هایش بر جهان اسلام را نمی‌توان نادیده انگاشت. روحانیان ایرانی که تمدن غرب را خطری برای هویت اسلامی جامعه خود می‌دانستند، در کنار سایر منابع، از اندیشه‌های سید قطب برای مبارزه با الگوی غربی استفاده کردند. سوال اصلی این پژوهش آن است که آیا آیت‌الله طالقانی در آرا خود از اندیشه‌های سید قطب تاثیر پذیرفته است؟ در پاسخ به این سوال، با در نظر گرفتن دو مقوله «تشابهات مفهومی» و «توالی زمانی» می‌توان اندیشه‌های سید قطب را بر آرا غرب‌ستیزانه آیت‌الله طالقانی موثر دانست. وجود نشانه‌هایی دال بر ارتباط آیت‌الله طالقانی با محافل عربی و اسلامیِ آشنا با اندیشه‌های سید قطب و به‌ویژه دسترسی ایشان به اصل عربی یا ترجمه فارسی آثار وی این احتمال را تقویت می‌کند.