بررسی برنامه‌های توسعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی از زاویه راهبردهای توسعه اقتصادی

توسعه اقتصادی به عنوان بُعدی از برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگیِ پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیازمند راهبردی روشن برای دستیابی به اهداف است. سوال اصلی اینجاست که برنامه‌های شش‌گانه تا چه اندازه بر ریل راهبردهای توسعه اقتصادی مشی کرده‌اند و راهبرد غالب آنها چه بوده است؟ یافته‌های مقاله که با روش مطالعه اسنادی و با بررسی برنامه‌ها از زاویه راهبردهای توسعه اقتصادی به دست آمده نشان می‌دهد که فقدان راهبردی معین برای توسعه اقتصادی و سایه‌افکنی سیاست‌های تعدیلی و لیبرالی بر سر اغلب برنامه‌ها، دو آسیب راهبردیِ جدی این برنامه‌هاست. فقدان نگاه راهبردمحور و فاصله‌گرفتن برنامه‌ها از خط‌مشی اسلامی موجب شد تا قطار توسعه اقتصادی بر ریل واحدی سیر نکند و در عمل، سیاست‌های تعدیلی برنامه‌ها را از مسیر توسعه توام با عدالت و رفاه منحرف کند. راه برون‌رفت از این وضعیت، تربیت انسانِ مناسب پیشرفت اسلامی، احیای ابزارهای عدالت توزیعی اسلامی (دولت و مردم) و تقویت نهاد مالکیت است.

investigating the economic development strategies in the iranian development programs before and after the islamic revolution of iran

economic development as a dimension of the economic, social and cultural development programs after the victory of the islamic revolution requires a clear strategy to achieve the goals. the main question here is to what extent the six programs have followed the economic development strategies and what was their dominant strategy? the findings of the article, obtained by documentary study method and by examining the programs from the angle of economic development strategies, show that the lack of a specific strategy for economic development and the overshadowing of balancing and liberal policies over most of the programs are two serious strategic damages of these programs. the lack of a strategic perspective and the distance of the programs from the islamic policy caused the train of economic development to not run on a single rail and in practice, the policies of adjusting the programs deviated from the path of development with justice and prosperity. the way out of this situation is human education suitable for islamic progress, revival of islamic distributive justice tools (government and people) and strengthening the institution of ownership.