سازوکارهای نظریِ برون‌رفت از چالش میان شریعت و قانوندر اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ادارۀ حکومت در چهارچوب احکام اولیۀ شریعت در عمل با بن‌بست‌هایی روبرو گردید که خروج از آنها جز با عبور از ظاهر شریعت میسر نبود. این مسئله، اجتهادات نوینی را می‌طلبید که توسط امام خمینی+ صورت پذیرفت. بدین‌ترتیب صورت‌بندی خاصی از نسبت میان قانون و شریعت موجب شکل‌گیری نظام سیاسی در وجهی متفاوت گردید. در این مقاله با محوریت قرار دادن اندیشۀ سیاسی امام خمینی+ و با روش توصیفی تحلیلی، به‌دنبال پاسخ به این سوال هستیم که سازوکارهای نظری پیرامون چالش میان شریعت و قانون در اندیشه سیاسی امام خمینی+ چیست؟ واکاوی اندیشۀ سیاسی امام خمینی+، این پاسخ را به همراه داشت که امام خمینی+ با قرائت فقهی خاصی به‌واسطۀ مفاهیمی چون حکم حکومتی و اصل مصلحت، احکام ثانویه، و ولایت «مطلقه» فقیه سازوکاری برای حل چالش میان شریعت و قانون ارائه داده‌اند.

theoretical mechanisms against the challengebetween sharia and law in the political thoughtof imam khomeini (ra)

after the victory of the islamic revolution, the administration of the government, within the framework of the basic rules of sharia, in practice, faced deadlocks that could not be overcome except by going beyond the appearance of sharia. this issue required new ijtihads that were carried out by imam khomeini. thus, a special formulation of the relationship between laws and sharia led to the formation of a political system in a different way. in this article, focusing on imam khomeini’s political thought and using descriptive-analytical method, we seek to answer the question: what are the theoretical mechanisms for the challenge between sharia and laws in imam khomeini’s political thought? an analysis of imam khomeini’s political thought led to the answer that imam khomeini (ra) with a special jurisprudential reading through concepts such as government rule and the principle of expediency, secondary rules, and the absolute rule of the jurist presented a mechanism to resolve the challenge between sharia and law.