قلمرو اختیارات حاکم اسلامی از منظرآیت‌الله خویی رحمت الله

فقه سیاسی شیعه تاکنون مراحل مختلفی را گذرانده است، به گونه‌ای که می‌توان ادعا کرد از غیبت امام زمان عج تا عصر صفویه، «گزاره سیاسی» و از آن زمان تا انقلاب اسلامی، «تئوری سیاسی» و در آخرین مرحله خود، «نظام سیاسی» را تولید کرده است. مقاله حاضر درصدد است بر اساس مبنای نظارت فقیه، آرا و اندیشه‌های سیاسی آیت‌الله خویی در باب قلمرو اختیارات حاکم اسلامی را با روش توصیفی تحلیلی داده‌ها بررسی نماید. ازجمله نتایج و یافته‌های تحقیق، می‌توان به این مطلب اشاره داشت که افزون بر بیان قلمرو اختیارات فقیه در عصر غیبت در اندیشه آیت‌الله خویی، تکلیف حکومت، سرنوشت حکومت و سیاست را نیز تبیین کرد. ایشان با استفاده از عام بودن مفهوم «حسبِ»، تصدّی فقیه را بر امور نظامی و لشکری (فرماندهی کل قوا) اثبات می‌کند.

the domain of islamic ruler's authorityas viewed by ayatollah khoei

shiite political fiqh has gone through various stages so far, so that it can be claimed that from the absence of the last infallible imam (as) to the safavid era, a political proposition, from then until the islamic revolution, a political theory and in its last stage, a political system have been occurred respectively. it has been intended in present study to examine ayatollah khoi’s political views on the realm of the powers of the islamic ruler based on the supervision of the jurist, through a descriptive-analytical method. among the results and findings of the research, it can be pointed out that in addition to expressing the scope of authority of the jurist in the era of absence in the mind of ayatollah khoei, the task of government, the fate of government and politics can also be explained. using the general concept of hisb, he proves the authority of the jurist over military and armed affairs (commander-in-chief of the armed forces).