نقش عالمان شیعی در تکوین مولفه‌های هویت ملی ایرانیان در دوره صفویه

امروزه یکی از مباحث پرمناقشه جامعه سیاست، هویت ملی است. سوالی که در اذهان پژوهشگران ایجاد می‌شود، این است که آیا عالمان شیعی به عنوان یکی از کنشگران اصلی جامعه ایرانی دوره صفویه، در شکل‌گیری مولفه‌های هویت ملی این سرزمین نقشی داشته‌اند؟ با بررسی تاریخی عملکرد، مواضع و رفتار عالمان شیعی در این دوره، تاثیرگذاری آنان در شکل‌گیری مولفه‌های هویت ملی ایرانیان همچون: سرزمین، دولت متمرکز، مذهب رسمی، دفاع از تمامیت ارضی، زبان و ادبیات فارسی، و... مشهود خواهد بود؛ و پایایی و پویایی برخی مولفه‌های هویت ملی ایرانیان مرهون عملکرد عالمان شیعی می‌باشد؛ این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای داده‌های اسناد تاریخی، به تبیین ایفای نقش عالمان شیعی در تکوین مولفه‌های هویت ملی ایران در دوره صفویه پرداخته، و نوع ایفای نقش آنان در مولفه‌های هویت‌ ملی ایرانیان را بیان نموده است.

the role of shiite scholars in the genesis of the components of iranian national identity during the safavid period

today, one of the most controversial issues in political society is national identity. the question that arises in the minds of researchers is whether shiite scholars, as one of the main actors in the iranian society of the safavid period, have played a role in shaping the components of the national identity of this land? by examining the performance, positions and behavior of shiite scholars in this period, their influence on the formation of components of iranian national identity such as: land, centralized government, official religion, defense of territorial integrity, persian language and literature, etc. will be evident; and the reliability and dynamism of some components of iranian national identity is due to the performance of shiite scholars; this study with an analytic-descriptive method on the basis of historical and data and evidences has explained the role played by shiite scholars in this field.