تعامل جنبش‌های اصلاحی جهان اسلام؛ اخوان‌المسلمین و نهضت اسلامی ایران از سال 1948 تا 1979

جنبش‌های اصلاحی جهان اسلام بین سال‌های 1948 تا 1979 در واکنش به استعمار و تسلط کفار بر جهان اسلام، و همین‌طور، با «گسترش» ایده اسلام سیاسی شکل گرفتند. هدف مقاله حاضر این است که «تعامل» دو نهضت مهم این دوران، اخوان‌المسلمین و نهضت اسلامی ایران را مورد بررسی قرار دهد. فرضیه مقاله آن است که نهضت اسلامی ایران اساساً برآمده از اندیشه و فقه سیاسی شیعه بوده، و صرفاً برای تقویت ادبیات مبارزاتی به استفاده از آثار علمی جنبش‌ اخوان‌المسلمین پرداخته است. در دهه‌های40 و 50 شمسی با توجه به نیاز جامعه به اندیشه‌ای با رویکرد دینی سیاسی، از طریق تعامل میان روحانیون ایرانی و شخصیت‌های اخوانی، برخی از آثار سید قطب به فارسی ترجمه شد و مورد استفاده نیروهای انقلابی در ایران قرار گرفت. این مقاله درصدد است با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی تعامل میان جنبش‌های اصلاحی اخوان‌المسلمین و نهضت اسلامی مردم ایران بپردازد.

interaction of reform movements in the islamic world; ikhwan ul-muslimin and the islamic movement of iran from 1948 to 1979

the reform movements of the islamic world were formed between 1948 and 1979 in response to the colonization and domination of the infidels over the islamic world, as well as with the spread of the idea of political islam. the purpose of this article is to examine the interaction of the two important movements of this period, ikhwan ul-muslimin and the islamic movement of iran. the hypothesis of the article is that the islamic movement of iran is basically derived from shiite political thought and fiqh, and has used the scientific works of the ikhwan ul-muslimin movement only to strengthen the campaign literature. in the 1940s and 1950s, due to the need of the society for a thought with a religious-political approach, through the interaction between iranian clerics and ikhwan figures, some of seyyed qutb’s works were translated into persian and used by the revolutionary forces in iran. this article intends to study the interaction between the reform movements of ikhwan ul-muslimin and the islamic movement of the iranian people with a descriptive and analytical method.