تحلیل جریان‌های هنری نقاشی معاصر ازبکستان

کشور ازبکستان یکی از کشورهای مهم در عرصه فرهنگی آسیای مرکزی است که به‌ واسطه نقاشی‌های چند هزارساله کشف‌شده در محوطه باستانی افراسیاب متعلق به قرن 7 و 8 م. و نگارگری مکتب بخارا در قرون 15 و 16 م. جز کشورهای غنی از نظر هنرهای سنتی، به‌ویژه نقاشی بوده است. همین امر نگارندگان را بر آن داشت تا با فرضیه‌ای مبتنی بر وجود نشانه‌هایی از نقاشی و نگارگری با سابقه ازبکستان در نقاشی معاصر، جریانات هنری معاصر نقاشی این کشور را شناسایی کنند. نقاشی دوره معاصر یکی از صورت‌های هنری غالب در کشور ازبکستان است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، شناخت و معرفی رویکردهای متفاوت در عرصه نقاشی معاصر ازبکستان است. لذا پژوهش حاضر در پی جستجوی پاسخ دو سوال اساسی زیر است : چه جریان‌های هنری در نقاشی معاصر ازبکستان غالب هستند؟ و اینکه این منشا جریان‌های هنری از کدام منابع و سرچشمه‌هاست؟ آنچه در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفت ما را به وجود دو سبک در نقاشی قرن بیستم ازبکستان رساند : 1. نقاشی معاصر با الهام از سنت‌های هنری به جای مانده، به خصوص نقاشی گذشته در ازبکستان که کاربرد عناصر سنتی و سمبولیک گویای هویت‌گرایی در این‌گونه آثار تحت تاثیر نقاشی‌های مکشوفه محوطه باستانی پنج‌کنت، افراسیاب و ورخشا، نقوش منسوجات و نگاره‌های موضوعی قرون گذشته ازبکستان است. 2. نقاشی معاصر ملهم از هنر و فرهنگ روسی و اروپای شرقی و به وجود آمدن هنر آوانگارد در نقاشی قرن بیستم این کشور با رواج سبک‌های ریالیسم، امپرسیونیسم، کوبیسم و انتزاع که علاوه بر نقاشی در طراحی پوستر، تصویرسازی کتاب و در کل به جهت توسعه هنر گرافیک در ازبکستان حایز اهمیت و قابل بررسی است. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی‌ـ تحلیلی به انجام رسیده و در بخش‌هایی از آن بنا به ضرورت تحقیق، مطالعات تطبیقی نیز انجام گرفته است. داده‌های این پژوهش عمدتاً به شیوه کتابخانه‌ای و نیز از طریق سایت‌های اینترنتی و مطالعات میدانی مرتبط به دست آمده‌اند.