|
|
|
|
شربت و شربت‌خانه در گذر زمان
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
حسینی آرزو
|
|
منبع
|
باغ نظر - 1392 - دوره : 10 - شماره : 25 - صفحه:49 -58
|
|
چکیده
|
در گذشته، اغلب شهرها و روستاهای ایران دارای فضاهای گردهمایی نظیر شربت‌خانه‌ها بودند که مردم برای گفتگو و استراحت موقت در این اماکن گرد هم می‌آمدند، شربتی می‌آشامیدند و در باب موضوعات محلی روز مذاکره می‌کردند. در همین اماکن بود که ایرانیان با ذوق و اشتیاق وافر به اشعار و داستان‌های شاهنامه گوش فرا‌می‌دادند. در خصوص قدمت و اینکه از چه زمانی شربت‌خانه‌ها در ایران آغاز به کار کردند اطلاعات درستی در دست نیست. با این حال، گمان می‌رود نخستین شربت‌خانه‌ها پس از ظهور اسلام و منع مذهبی نوشیدن شراب، در دوره سلطنت تیمور در شهر سمرقند پدید آمد و در زمان شاه اسماعیل صفوی به اوج رسید و در نهایت در همان دوره با آمدن قهوه رو به زوال رفت. همراه با رسم شربت‌نوشی در دربار صفوی، شغل شربت‌دار‌باشی نیز پدید آمد و از مناصب مهم درباری شد. دگرگونی‌های فرهنگی در جامعه کنونی ما سبب به فراموشی سپرده‌شدن سنت‌ها و آداب و رسوم گذشتگان شده است. از این رو پژوهش در خصوص جامعه سنتی و شناخت ارزش‌های اجتماعی‌ـ فرهنگی آن اهمیت چشمگیری دارد. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی‌ـ تطبیقی، ضمن بیان تاریخچه و نقش شربت‌خانه در زندگی اجتماعی ایرانیان، معماری این نهاد اجتماعی و فرهنگی معرفی و در آخر مقایسه‌ای میان ویژگی‌های معماری فضاهای تعاملی همچون شربت‌خانه‌ها و قهوه‌خانه‌ها از سویی و از سوی دیگر میان معماری شربت‌خانه‌های موجود انجام شده است. یافته‌ها بیانگر آن است که شربت‌خانه‌ها و قهوه‌خانه‌ها معمولاً برای انجام فعالیت‌های جمعی به صورت مرکزگرا؛ و بنا بر نوع استفاده و کاربری حکومتی یا مردمی آن، دارای معماری برونگرا یا درونگرا بوده‌اند.
|
|
کلیدواژه
|
Sherbet ,Sherbet house ,Timurid period ,Safavid period ,Architecture of the sherbet house ,Coffee house ,شربت ,شربت‌خانه ,دوره تیموری ,دوره صفوی ,معماری شربت‌خانه ,قهوه‌خانه
|
|
آدرس
|
دانشگاه هنر اصفهان, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
arezoo_arc85@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|