تحلیل گفتمان متون منضم به طرح‌‌های برگزیدۀ جایزۀ معمار(پروژه‌‌های مسکونی-آپارتمانی 1380-1397) براساس مدل ساختار مسائل طراحی لاوسون

بیان مسئله: این نوشتار موید آن بوده که متون کلامی (به همراه تصاویر و ترسیم‌‌ها) در معرفی محصولات طراحی ازجمله در معرفی کارهای برگزیدۀ مسابقات معماری به خدمت گرفته می‌‌شوند. این متون کلامی در ذهن مخاطبین تصوری توامان از مسئله و راه‌‌حل طراحی ایجاد می‌‌کنند. لذا، پژوهش پیشِ‌‌رو به‌‌دنبال پاسخ‌‌دادن به این سوال است که متون منضم به کارهای برگزیدۀ مسابقات طراحی معماری نظیر جایزۀ معمار، چه ذهنیت یا گفتمانی از ساختار مسئله (و طبیعتاً راه‌‌حل آن) برای مخاطبین خود ایجاد می‌‌کنند؟هدف پژوهش: این پژوهش به‌‌دنبال تحلیل گفتمان متون منضم به طرح‌‌های برگزیدۀ جایزۀ معمار براساس مدل پیشنهادی لاوسون درخصوص ساختار مسائل طراحی است.روش پژوهش: این پژوهش از تحلیل محتوای (کمّی و کیفی) برای ارزیابی متون معرفی طرح‌‌های مسکونی-آپارتمانی برگزیدۀ جایزۀ معمار طی سال‌‌های 1380 تا 1397 استفاده کرده است. برای این منظور، متون معرفی‌‌کنندۀ 25 پروژۀ برگزیده در ردۀ مذکور کدگذاری و تحلیل شد. نتیجه‌گیری: یافته‌‌های پژوهش موید آن است که متون پروژه‌‌های مذکور از یک‌‌سو به برجسته‌‌نمودن طراح، محدودیت‌‌های درونی و کارکردهای شکلی و ازسوی‌‌دیگر، به‌‌حاشیه‌‌راندن سایر مولفه‌‌های مسئله می‌‌پردازد. به‌‌کلام‌‌دیگر، گفتمان متون پروژه‌‌های مذکور بر نگاه تک‌‌عاملی، فردی و فرمی به مقولۀ طراحی مسکن و سکونت تاکید دارد و از نگاه مشارکتی، مجموعه‌‌ای و بنیادی فاصله می‌‌گیرد. در نگاه دیگر می‌‌توان گفت این گفتمان بر آزادی عمل طراح تاکید دارد.

discourse analysis of texts used for selected projects of the memar award (residential-apartment projects 2001-2018) based on lawson’s design problem structure model

problem statement: this study asserts that verbal texts (along with images and drawings) are used to introduce design products, including the introduction of award-winning works in architectural competitions. these verbal texts create a simultaneous perception of the problem and the design solution in the minds of the audience. therefore, this study seeks to answer the question of what mindset or discourse the texts attached to the award-winning projects of architectural design competitions, such as the memar award, create regarding the structure of the problem (and naturally its solution).research objective: this study aims to analyze the discourse of texts attached to the selected projects of the memar award based on lawson’s proposed model regarding the structure of design problems.research method: this study utilized both quantitative and qualitative content analysis to evaluate the texts introducing the residential apartment projects selected for the memar award from 2001 to 2018. for this purpose, the texts introducing 25 selected projects in this category were coded and analyzed.conclusion: the study findings indicate that the texts of these projects emphasize highlighting the designer, internal constraints, and formal functions while marginalizing other components of the problem. in other words, the discourse of the texts of these projects emphasizes a singular, individual, and formal perspective on the issue of housing design, distancing itself from a participatory, collective, and radical view. alternatively, it can be said that this discourse emphasizes the designer’s freedom of action.