مقدمه‌ای بر رهیافت کارآفرینی در معماری امروز ایران ( با تاکید بر مشکلات و چالش‌های معماری به‌عنوان فرصت‌های کارآفرینی معماری)

بیان مسئله: بیان مسئله: بهره‌برداری از دانش به‌عنوان منبع استهلاک‌ناپذیر تولید ثروت موجب افزایش توجه به مفهوم کارآفرینی در علوم مختلف به‌منظور توسعۀ اقتصادی و اجتماعی جوامع برای هماهنگی با تغییرات و همچنین تجاری‌سازی دانش شده است. در این راستا معماری نیز برای بقا و اظهار وجود و هماهنگی با این مفهوم در ساختاری پویا و به‌روز و برای حل مشکلات، فائق‌آمدن بر چالش‌های پیش‌رو و پاسخگویی به خواسته‌ها و نیازهای جامعه بایستی گام بردارد و ذهنیت سنتی خود را با ذهنیت کارآفرینی هماهنگ کرده و از پتانسل‌های مهارتی آن بهره‌برداری کند. پرسش اصلی این پژوهش این است که مفهوم کارآفرینی معماری فرصت‌مبنا چیست؟ این مفهوم دارای چه ساختار، سازوکار، نتایج و آورده‌هایی است؟ و مدل کارآفرینی معماری امروز ایران بر مبنای فرصت‌های کارآفرینی از چه اجزائی تشکیل شده است؟ هدف پژوهش: در این پژوهش ضمن پرداختن به ضرورت توجه به مفهوم نوپای کارآفرینی معماری، مدل مفهومی کارآفرینی معماری فرصت‌مبنا ارائه شده و روند شکل‌گیری و جزئیات تحقق این مدل در بستر معماری امروز ایران بررسی شده است. روش پژوهش: این تحقیق کاربردی-توسعه‌ای با رویکرد آمیخته با ترکیب دو روش کیفی و کمی است. گردآوری داده‌ها از نوع اکتشافی و در دو گام است؛ اول، حوزۀ معماری که در آن برای یافتن ابعاد مشکلات، نقص‌ها و چالش‌های معماری امروز ایران از روش فراترکیب استفاده شده است و در گام دوم با هدف اعتبارسنجی ابعاد و مولفه‌های استخراج‌شده، تکنیک دلفی فازی به‌کار رفته است. جامعۀ آماری گام اول شامل 59 سند (مقالۀ علمی-پژوهشی) و گام دوم خبرگان حوزهۀمعماری (39 نفر)  است که براساس نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند. از طریق روش فراترکیب 11 بُعد کلان مشکلات، نقص‌ها و چالش‌های معماری امروز ایران به‌عنوان فرصت‌های کارآفرینی معماری در جامعۀ ایران شناسایی شد. همۀ ابعاد کلان مشکلات و مولفه‌های مربوط به آن، با درنظرگرفتن لزوم توجه به مفهوم نوپای کارآفرینی معماری با استفاده از روش دلفی فازی به تایید و اعتبارسنجی خبرگان رسید و مدل اولیه از ساختار فرایند کارآفرینی معماری فرصت‌مبنا ترسیم شد.نتیجه‌گیری: مطابق مدل به‌دست‌آمده، برای تحقق کسب‌و‌کارهای نوپا در عرصۀ معماری می بایست فرصت‌های کارآفرینی معماری که بخش اعظمی از آن منتج از مشکلات، چالش‌ها و ضعف‌های معماری معاصر ایران است، بررسی شوند تا فرایند کارآفرینی معماری در تعامل معماری با دانش کارآفرینی و مهارت‌های آن شکل گیرد. به‌این‌ترتیب می‌توان از تمام مزایا و منافع کارآفرینی در معماری بهره برد و از آن برای رفع مشکلات و چالش‌های معماری، ایجاد اشتغال و رفاه، توسعۀ پایدار در ابعاد مختلف و خلق و حفظ ارزش‌های جامعۀ معماری ایران استفاده کرد.

an introduction to the entrepreneurial approach in contemporary architecture in iran(with a focus on the problems and challenges of architecture as opportunities for architectural entrepreneurship)

problem statement: utilizing knowledge as an inexhaustible source of wealth creation has drawn the attention of scholars to the concept of entrepreneurship in various disciplines to achieve the economic and social development of societies, adapt to changes, and commercialize knowledge. in this regard, architecture must also take steps to ensure its survival and presence, and to synchronize with this concept in a dynamic and up-to-date structure to solve problems, overcome challenges, and respond to the demands and needs of society. it must align its traditional mindset with an entrepreneurial mindset and utilize its skill potential. the main question of this study is: what is the concept of opportunity-based architectural entrepreneurship? what is its structure, mechanisms, results, and contributions? and what are the components of the entrepreneurial model of iran’s architecture presently based on entrepreneurial opportunities?research objective: this study, while addressing the necessity of attention to the emerging concept of architectural entrepreneurship, presents a conceptual model of opportunity-based architectural entrepreneurship and examines the formation process and details of the realization of this model in the context of today’s architecture in iran.research method: the present study is applied-developmental using a mixed approach, combining qualitative and quantitative methods. data collection was exploratory and carried out in two steps; first, in the field of architecture, the meta-synthesis method was used to find the dimensions of problems, deficiencies, and challenges of today’s architecture in iran, and in the second step, the fuzzy delphi technique was used to validate the extracted dimensions and components. the statistical population of the first step included 59 scientific research documents, and the second step included 39 architectural experts selected based on purposive sampling. through the meta-synthesis method, 11 macro-level problems, deficiencies, and challenges of today’s architecture in iran were identified as entrepreneurial opportunities in the iranian architecture field. all macro-level problem dimensions and their associated components were validated and verified by experts using the fuzzy delphi method owing to the necessity of attention to the emerging concept of architectural entrepreneurship, and the initial model of the opportunity-based architectural entrepreneurship process was outlined.conclusion: according to the obtained model, to realize start-ups in the field of architecture, the architectural entrepreneurship opportunities, a large portion of which stem from the problems, challenges, and weaknesses of contemporary iranian architecture, must be examined so that the architectural entrepreneurship process can take shape through the interaction of architecture with entrepreneurial knowledge and its associated skills. in this way, one can leverage all the benefits and advantages of entrepreneurship in architecture and use them to address architectural problems and challenges, create employment and welfare, achieve sustainable development in various dimensions, and create and preserve the values of the iranian architectural community.