الگوهای هندسی انتشار نور روز و ادراکات حسی ساکنان در ساختمان‌های مسکونی

بیان مسئله: نور روز ماهیتی پویا و متغیر دارد که می‌‌تواند با ‌توجه به مشخصه‌های معمارانۀ طراحی جداره‌های نور‌گذر، به‌‌خصوص هندسة آن، لکه‌‌های تیره و روشن متفاوتی در فضای داخلی خلق کند و با تاثیر بر حواس و ادراکات حسی ساکنان که از ‌طریق واکنش‌های احساسی آن‌ها بروز می‌یابد، تجربۀ فضایی متمایز و معناداری برای آن‌ها فرآهم کند. بااین‌‌حال، به‌نظر ‌می‌‌رسد ساختمان‌های مسکونی امروزی، حد مطلوبی از تاثیرات ادراکی نور روز در فضاهای داخلی را برای ساکنان خود فراهم نمی‌آورند که این ‌امر می‌تواند ریشه در عدم آگاهی قاعده‌مند، شفاف و دقیق معماران از اثرات ادراکی نور روز داشته باشد. هدف پژوهش: این پژوهش با‌ هدف تبیین رابطۀ الگوهای هندسی انتشار نور روز، ادراکات حسی ساکنان و شناسایی قابل‌اتکاترین شاخص‌های عددی پردازش تصویر به‌منظور پیش‌بینی رابطۀ بین این ‌دو در بستر ساختمان‌های مسکونی انجام شده است.روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و روش پردازش تصویر در محیط شبیه‌سازی‌شده انجام شده ‌است.نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش پیمایشی نشان می‌دهد با تغییر الگوهای هندسی انتشار نور روز، میانگین شاخص‌‌های ارزیابی ادراکات حسی به‌‌شکل معناداری تغییر می‌‌کند که این امر به اهمیت توجه معماران بر هندسة جداره‌های نورگذر و دستکاری آن برای خلق حس یا مجموعة حس‌‌های مطلوب محیطی تاکید دارد. همچنین یافته‌‌های ارتباط بین پژوهش پیمایشی با شاخص‌‌های پردازش تصویر مطالعه‌شده حاکی از آن است که شاخص‌های michelson, mean-rms, fractal d، حجم فایل در قالب gif و raw-prim8، به‌ترتیب قابل‌‌اتکا‌‌ترین شاخص‌ها در پیش‌بینی حس خوشایندی، شاخص‌های tiff-sobel, jpeg -perim, michelson، حجم فایل در قالب jpeg و حجم فایل در قالب png به‌ترتیب قابل‌اتکا‌‌ترین شاخص‌ها در پیش‌بینی حس جذابیت، شاخص‌های tiff-sobel, mean msc, jpeg-perim8، حجم فایل در قالب jpeg و jpeg-perim 4 به‌ترتیب قابل اتکاترین شاخص‌ها در پیش‌بینی حس هیجان و شاخص‌هایraw-prim 4 ،raw-prim 8 ، michelson، fractal d و canny 2014-raw  به‌ترتیب قابل اتکاترین شاخص‌ها در پیش‌بینی حس آرامش فضا هستند.

geometric patterns of daylight distribution and sensory perceptions of residents in residential buildings

problem statement: daylight is inherently dynamic and variable, which, depending on the architectural design characteristics of light-transmitting surfaces, especially their geometry, can create different patterns of light and shadow within the interior space. this, in turn, can affect the senses and sensory perceptions of residents, manifesting through their emotional responses and providing a distinctive and meaningful spatial experience. however, it appears that contemporary residential buildings do not provide an optimal level of perceptual effects of daylight in interior spaces for their residents. this may be due to architects’ lack of systematic, clear, and precise awareness of the perceptual effects of daylight.research objective: this study aims to explain the relationship between geometric patterns of daylight distribution and the sensory perceptions of residents, as well as to identify the most reliable numerical indices for image processing to predict the relationship between these two aspects within the context of residential buildings.research method: this study has been conducted using a survey research method and an image processing method in a simulated environment.conclusion: the survey findings indicate that changes in the geometric patterns of daylight distribution significantly alter the average sensory perception assessment indices. this highlights the importance for architects to consider and manipulate the geometry of light-transmitting surfaces to create desirable environmental sensations. additionally, the correlation findings between the survey research and the studied image processing indices suggest that the michelson, mean-rms, fractal d, gif file size, and raw-prim8 indices are the most reliable for predicting pleasantness. the tiff-sobel, jpeg-perim8, michelson, jpeg file size, and png file size indices are the most reliable for predicting attractiveness. the tiff-sobel, mean msc, jpeg-perim8, jpeg file size, and jpeg-perim4 indices are the most reliable for predicting excitement. the raw-prim4, raw-prim8, michelson, fractal d, and canny 2014-raw indices are the most reliable for predicting spatial calmness.