تحلیل بصری و محتوایی قاب کاشی شومینۀ موزۀ «شانگری‌لا» بر مبنای عامل مشروعیت و سلسله‌مراتب قدرت در عصر قاجار

بیان مسئله:سلسلۀ قاجار مانند هر حکومت دیگری در ایران، برای استقرار و بقای خود به اقتدار و مشروعیت نیاز داشت. شاکلة حکومتی و قدرت سیاسی این سلسله دارای مناصب و مراتبی بود که در راس آن شخص پادشاه و در درجات بعدی، طبقة ملوک‌الطوایف قرار می‌گرفت. آثار هنری دورۀ قاجار، به‌خصوص نمونه‌های فاخر درباری، از بعضی جهات بازتاب‌دهنده یا محصول همین شاخصه‌ها و جریان‌های غیرعینی محسوب می‌شوند. قاب کاشی شومینة موزۀ «شانگری‌لا» (امریکا)، اثری است با مولفه‌های بصری و مفهومی خاص که مطالعة آن به‌عنوان مصداقی از موارد یادشده می‌تواند در ارزیابی این شاخصه‌ها موثر باشد.هدف پژوهش: هدف این نوشتار، مطالعۀ خصوصیات این قاب کاشی به‌لحاظ تصویری و تکنیک‌های بصری و خوانش محتوایی این خصوصیات در ارتباط با مسئلۀ مشروعیت و سلسله‌مراتب قدرت در عصر قاجار است.روش پژوهش: این پژوهش از نوع کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش بر این نکات تاکید می‌کنند که اثر مذکور علاوه بر جنبۀ کاربردی و تزئینی، دو عامل اتکاء به پشتوانه‌های سیاسی- حکومتی دولت  صفویه و باستان‌گرایی را به‌عنوان عواملی مشروعیت‌زا، در قالب تصویر، دستمایه قرار داده و با چینش افراد حاضر در صحنه در سه تراز متوالی که شامل هستۀ اصلی قدرت، رامشگران (حرم و حریم شاهی) و نظامیان می‌شوند، به نوعی، ساختار و مراتب قدرت را در این دوره بازنمایی می‌کند.

a visual and content analysis of the fireplace tile panel at the shangri-la museum through the lens of the legitimacy and hierarchy of power in the qajar era

problem statement: like any other government in iran, the qajar dynasty required authority and legitimacy for its establishment and existence. the structure of government and political power of this dynasty was organized on the basis of positions and ranks, at the head of which was the king, and at the next hierarchical level, there was mulūk al-ṭawāʾif (feudal). the artworks of the qajar period, especially the high ones at the court, can in one way or another be the reflection or product of these non-objective features and currents. the tile panel of the fireplace in “shangri la museum” (usa), a piece of artwork with special visual and conceptual components, is an example that sheds light on these features. research objective: the purpose of this article is to study the features of this tile panel in terms of images and visual techniques and to examine the content of these characteristics based on the legitimacy and the hierarchy of power in the qajar era.research method: this research is qualitative employing a descriptive-analytical approach.conclusion: the results of the research accentuate these points that, in addition to the practical and decorative aspects, the above-mentioned work portrays the political-governmental supports of the safavid government and antiquarianism as legitimizing factors in the form of an image. the array of people at three consecutive levels represents the structure and levels of power in this period. the level includes the main core of power, the entertainers (the royal court), and the military.