مطالعۀ تطبیقی مورفولوژی بافت قدیم محلۀ سرشور و بافت جدید شهرک اتوبوسرانی شهر مشهد با تاکید بر مولفه‌های اقلیمی

بیان مسئله: بافت‌های قدیم و جدید از لحاظ الگوی چیدمان فضایی معابر، میادین و فضاهای باز، قطعه‌بندی و تیپولوژی ساختمانی دارای تفاوت‌هایی هستند. عواملی مثل نسبت ارتفاع بین طبقات به عرض معابر، نحوۀ جهت‌گیری ساختمان‌ها، قابلیت نفوذپذیری و ... مواردی هستند که در بافت‌های قدیم و جدید تاثیرگذارند. عوامل اقلیمی مانند باد، تابش، دما و رطوبت بر الگوی مورفولوژیکی تاثیر می‌گذارند. هدف پژوهش: بنابراین پژوهش حاضر با هدف تحلیل تاثیر مولفه‌های اقلیمی بر مورفولوژی بافت‌های قدیم و جدید صورت پذیرفته است. حال چگونه می‌توان از طریق مطالعۀ موروفولوژیکی بافت قدیم و جدید به بررسی آسایش محیطی با توجه به تاثیر مولفه‌های اقلیمی پرداخت. روش پژوهش: این پژوهش از روش تحلیل محتوا به بررسی تطبیقی دو بافت قدیم و جدید تحت تاثیر ویژگی‌های آسایش محیطی افراد با هدف تعیین خصوصیات مورفولوژیکی در رابطه با مولفه‌های اقلیمی در بافت‌های شهری منتخب پرداخته شده است؛ که درنهایت یک‌سری تحلیل‌های حاصل از روش قیاسی جهت مقایسۀ دو نمونۀ موردی از ابزارهای متفاوت تحلیل داده arcgis10.4. 1 ،autocad، ucl depth-map و ray-man و داده‌ها و اطلاعات هواشناسی در قالب تحلیل‌های کیفی و کمّی ارائه می‌شود.نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که بررسی تغییرات مولفه‌های چیدمان فضایی و مولفه‌های آسایس اقلیمی در دو بافت قدیم و جدید، ارتباط دو سویه وجود دارد. مورفولوژی شهری تاثیر قابل توجهی بر نحوۀ مصرف انرژی و ایجاد آسایش اقلیمی دارد. با استفاده از دو روش بررسی مولفه‌های اقلیمی از جمله دما، رطوبت و سرعت باد در بافت متفاوت نمونه‌های مطالعاتی و با استفاده از روش چیدمان فضا، میزان آسایش محیطی افراد در استفاده از این محلات مورد ارزیابی و قیاس قرار گرفته که دارای تفاوت‌ها و شباهت‌های معناداری از نظر عناصر تاثیرگذار اقلیمی هستند.

a comparative study of the morphology of old texture of the sarshoor district and new texture of the “otobus rani complex” in mashhad city with emphasis on cimatic components

problem statement: the old and new textures differ in terms of the spatial arrangement of passages, squares, and open spaces, segmentation, and building typology. factors such as the ratio of height between floors to the width of passages, building orientation and permeability, etc. are factors that influence the old and new textures. climatic factors such as wind, radiation, temperature, and humidity affect the morphological pattern. research objective: therefore, the current study was conducted analyze the effects of climatic components on the morphology of old and new textures. now, how can we study the environmental comfort through the morphological study of the old and new tissues in terms of the influence of climatic components?research method: this research has used the content analysis method to conduct a comparative study of two old and new textures under the influence of environmental comfort characteristics of people determined morphological characteristics related to climatic components in selected urban textures; which finally presents a series of analysis resulting from the comparative method to compare two case studies of different data analysis tools arcgis 10.4.1, auto cad, ucl depth-map and ray-man and meteorological data and information in the form of qualitative and quantitative analysis.conclusion:the results show that there is a reciprocal relationship when examining the changes in the components of spatial arrangement and climatic stability in the old and new textures. urban morphology has a significant impact on energy consumption and climate comfort. by using two methods to study climate components such as temperature, humidity, and wind speed in different textures of study samples and by using the spatial arrangement method, the environmental comfort level of people using these places was evaluated and compared which there are some differences and significant similarities in terms of climatic factors.