مطالعۀ پس‌زمینه‌سازی در نقاشی‌های دوران اول و دوم قاجار

بیان مسئله: از جمله جنبه‌های مهم هنر قاجار که کم‌تر مورد توجه قرار گرفته پس‌زمینه‌ نقاشی‌های این دوره است. پس‌زمینه‌ یک اثر ممکن است از الگوها و قواعد خاصی پیروی کند. چیزی که مسئله‌ پژوهش پیش‌رو را تشکیل می‌دهد.هدف پژوهش: درک الگوها، قواعد و نقشی که پس‌زمینه در نقاشی‌های دوران اول و دوم قاجار ایفا می‌کند و نیز پاسخ به این پرسش که هنرمندان هر دوره از چه الگوها و یا قواعدی برای پس‌زمینه‌سازی آثار استفاده می‌کرده‌اند؟روش پژوهش: تحقیق پیش‌رو براساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی-نظری و براساس ماهیت از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است. با استفاده از سیزده نمونه از آثار نقاشی دوران قاجار به‌صورت انتخابی، داده‌های مربوط به سوال‌های مطرح‌شده استخراج، طبقه‌بندی و مورد تحلیل و تطبیق قرار گرفته است.نتیجه‌گیری: نتایج یافته‌ها دو شیوه‌ کلی را در پس‌زمینه‌سازی‌های دو دوره نشان می‌دهد. پس‌زمینه‌سازی‌ها در دوران نخست بیش‌تر با استفاده از الگوی هندسی و منظره‌پردازی‌ها با الهام از نقاشی اروپایی و به‌صورت ذهنی صورت می‌گرفته است. در دوره‌ دوم پس‌زمینه‌سازی با استفاده از فضای واقعی ایرانی و به‌شیوه‌ واقع‌گرایانه و طبیعت‌پردازانه صورت می‌گرفته است. تفاوت در شیوه‌ آموزش هر دو دوره باعث ایجاد تفاوت‌ها در آثار شده است، که در نتیجه‌ آن پس‌زمینه‌ها در دوران نخست علی‌رغم بهره‌وری از عناصر اروپایی با تسلط عناصر ایرانی و در دوره‌ دوم با تسلط کامل شیوه و عناصر غربی به‌وجود آمده‌اند.

an investigation of painting backgrounds in the paintings of the first and second qajar period

problem statement: one of the most important aspects of qajar art that has not received so much attention is the background of paintings of this period. the background of an artwork may follow certain patterns and rules that constitute the problem of leading research.research objective: to understand the patterns, rules, and role that the background plays in the paintings of the first and second qajar periods and also to answer the question of what patterns or rules the artists of each period used to create the background of the works.research method: based on the objective, this research is a basic theoretical study and descriptive and analytical. thirteen samples of qajar period paintings were purposively selected, and the data related to the mentioned questions were extracted, classified, analyzed, and adapted.conclusion: the results show two general methods in the painting background of the two periods. in the painting backgrounds of the early period, there are mainly geometric patterns and landscapes inspired by european paintings from memory. in the second period, painting backgrounds represent real iranian space in a realistic and naturalistic method. differences in the teaching methods of the two periods have caused differences in the works. therefore, despite the use of european elements, the backgrounds are mainly influenced by iranian elements in the first period while in the second period, there is a complete domination of western methods and elements